Το φετινό συνέδριο της ΚΕΔΕ βρίσκει την Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμέτωπη με μία μεγάλη πρόκληση :την αλλαγή του Καλλικράτη και την προώθηση μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης στη λειτουργία του κράτους και της αυτοδιοίκησης .Με βάση αυτή την πρόκληση ,ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο οδικός χάρτης που πρέπει να χαράξει το συνέδριο και εν γένει η Αυτοδιοίκηση ;
Το φετινό Συνέδριο της ΚΕΔΕ πραγματοποιείται σε μία κρίσιμη για τον τόπο μας συγκυρία .Η χώρα επιχειρεί να βγει από την μέγγενη των μνημονίων και της διεθνούς επιτροπείας και να αποκτήσει μία νέα προοπτική. Σε αυτήν προσπάθεια η τοπική Αυτοδιοίκηση θεωρώ ότι οφείλει και πρέπει να διαδραματίσει ρόλο καταλύτη.
Η αυτοδιοίκηση, η φιλικότερη και κοντινότερη προς τον πολίτη εξουσία, είναι ο άμεσος μοχλός πίεσης προς την εξουσία για διεκδίκηση πόρων και ουσιαστικών αρμοδιοτήτων ώστε να αποτελέσει κύτταρο ανάπτυξης και όχι ένας απλός διαχειριστής της φτώχιας και της μιζέριας όπως είναι σήμερα. Συνεπώς ο οδικός χάρτης δεν μπορεί να παρά να περιλαμβάνει ουσιαστικές τομές δημοκρατίας, μεταρρυθμίσεων στην ίδια τη δομή του κράτους και φυσικά γενναίες θεσμικές αποφάσεις. Το μοντέλο των μικρών τοπικών «κυβερνήσεων» όπως είναι απανταχού στον ανεπτυγμένο κόσμο οι Δήμοι δεν μπορεί στην Ελλάδα να είναι εξαίρεση.
Κομβικό σημείο για το μέλλον και το νέο ρόλο που πρέπει να έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί η δρομολογούμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που τη διέπει. Ποιες αλλαγές θεωρείτε καθοριστικές ούτως ώστε να μπορούν οι δήμοι να αποφασίζουν για το μέλλον των τοπικών τους κοινωνιών ,την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή για βιώσιμες και έξυπνες πόλεις ,για τη διασφάλιση της διαφάνειας για τη μεταρρύθμιση του κράτους και της ίδιας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ;
Οι αλλαγές αυτές έχουν πολλάκις συζητηθεί και δυστυχώς δεν έχουν εφαρμοστεί εξ αιτίας της ατολμίας της κεντρικής διοίκησης να εφαρμόσει πραγματικά μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Εκ των ουκ άνευ λοιπόν επαναλαμβάνω τις προτάσεις της ΚΕΔΕ:
- φορολογική αποκέντρωση με φορολογικές ελευθερίες χωρίς επιπλέον επιβάρυνση του πολίτη και με μηχανισμό αναδιανομής για άρση των ανισοτήτων
- νέα γενιά παρακρατηθέντων και ταυτόχρονη επιστροφή εσόδων από φόρο ζύθου, βοσκοτόπων, πετρελαιοειδή κ.λπ.
- πρόγραμμα υποστήριξης της μεταρρύθμισης με διασφαλισμένους πόρους και προσωπικό
- απόδοση του 10% από τα έσοδα του Πράσινου Ταμείου
- δραστική μείωση των επιτοκίων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων
- δημιουργία ενός νέου Aναπτυξιακού Προγράμματος της Τ.Α., που θα συμπληρώνει το ΕΣΠΑ και μπορεί να χρηματοδοτείται από τη νέα γενιά παρακρατηθέντων, το ΠΔΕ, την ΕΤΕΠ και το Πράσινο Ταμείο. Το Πρόγραμμα αυτό θα παρέχει ιδιαίτερα υποστήριξη στους μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς δήμους
- οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των Δημοσίων Επενδύσεων και των Προμηθειών έχουν ουσιαστικά «μπλοκάρει», με εμφανή αποτελέσματα στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Το πρόβλημα έχει οδηγήσει την αυτοδιοίκηση σήμερα σε αδιέξοδο
- τέλος, η μείωση των εσόδων (ΚΑΠ, ΣΑΤΑ, Φόρος Ζύθου, Βοσκοτόπια, τέλη παραχωρησιούχων κλπ) αλλά και η αύξηση του κόστους με νομοθετικές παρεμβάσεις (επιβάρυνση μισθολογικού και φορολογικού κόστους, ασφαλιστικές εισφορές, μεταφορές υπαλλήλων, φορολογικές προκαταβολές επί εκδιδομένων λογαριασμών ύδρευσης των ΔΕΥΑ κλπ) οδηγούν τους Δήμους σε αδυναμία λειτουργίας.
Η Κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι μία σειρά από τις αλλαγές του Καλλικράτη αφορά στην εφαρμογή της απλής αναλογικής από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019.Αντιθέτως η θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι πρώτα πρέπει να μεταρρυθμιστεί το κράτος και μετά να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγή του εκλογικού συστήματος .Ποια είναι η δική σας θέση;
Δεν μπορεί να είναι άλλη από την θέση της ΚΕΔΕ. Δεν είναι δυνατόν να βάλουμε το κάρο μπροστά από το άλογο. Προηγούνται ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις των αλλαγών στην εκλογή των αιρετών. Δεν έχει σημασία πως θα εκλεγεί ένας Δήμαρχος αν δεν έχει πόρους και ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας. Εννοείται ότι και επί της ουσίας της πρόθεσης της κυβέρνησης διαφωνώ γιατί πολύ φοβάμαι ότι ελλείψει της σχετικής κουλτούρας στην χώρα μας θα έχουμε φαινόμενα τοπικής ακυβερνησίας με τραγικές συνέπειες στην καθημερινότητα των πολιτών .
Ενα από τα αιτήματα που προβάλει η Αυτοδιοίκηση σήμερα είναι να της δοθεί η δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στην αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας ,την επιστροφή της κοινωνίας στην κανονικότητα και τον επαναπατρισμό των νέων που «έδιωξε» η κρίση .Με ποιον τρόπο και ποια εργαλεία θεωρείτε ότι μπορούν να στηριχθούν οι αναπτυξιακές δυνατότητες των δήμων σήμερα;
Όπως προανέφερα έξοδος από την κρίση χωρίς τον λειτουργικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να συμβεί. Συνεπώς το ΕΣΠΑ μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν τέτοιο μοχλό χρηματοδότησης μίας νέας αναπτυξιακής πορείας. Γι αυτό πρέπει να διασφαλιστούν διακριτές κατηγορίες δράσης με δικαιούχους τους Δήμους σε όλα τα Τομεακά και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, ο συνολικός προϋπολογισμός των οποίων θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2 δις ευρώ, ώστε να δημιουργηθεί ουσιαστικά ένα «οριζόντιο» Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Τ.Α.