Η αποκέντρωση διευκολύνει την εφαρμογή σύγχρονων καινοτόμων και αποτελεσματικών πολιτικών
Του Ράλλη Γκέκα Δρ. Οικονομικών ΤΑ
Η Ελλάδα κατατάσσεται 41η στον Παγκόσμιο Δείκτη Καινοτομίας και 57η στον Παγκόσμιο Δείκτη Ανταγωνιστικότητας, από τις 129 και 140 χώρες αντίστοιχα, με μόνο την Κροατία να βρίσκεται κάτω από αυτήν σε αμφότερους τους δείκτες, μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στον Παγκόσμιο Δείκτη Καινοτομίας οι άλλες πέντε χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη νότια Ευρώπη, βρίσκονται στις θέσεις 27-32. Η Ελλάδα, βραχυπρόθεσμα, θα πρέπει να επιδιώξει να φτάσει σε αυτό το επίπεδο, ως ένα πρώτο βήμα, για να γίνει μία καινοτόμος χώρα.
Μεγάλο μέρος της καινοτομίας τη σημερινή εποχή αφορά στις ψηφιακές τεχνολογίες. Αυτές φέρνουν θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και του κράτους, συγκρίσιμες με τις μεγάλες ανακαλύψεις του παρελθόντος, όπως η ατμοηλεκτρική ενέργεια, ο ηλεκτρισμός και ο κινητήρας εσωτερικής καύσης
Η επιτροπή περιφερειακής ανάπτυξης του ΟΟΣΑ θεωρεί ότι η υιοθέτηση πολιτικών τοπικής ανάπτυξης είναι ιδιαίτερα επείγουσα λόγω των μεγάλων και συνεχιζόμενων περιφερειακών ανισοτήτων σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ. Κατά μέσο όρο, η παραγωγικότητα στη λιγότερο παραγωγική περιοχή μιας χώρας είναι κατά 46% χαμηλότερη από την παραγωγικότητα στην πιο παραγωγική περιοχή της. Επιπλέον, στο ένα τρίτο των χωρών του ΟΟΣΑ, η αύξηση της παραγωγικότητας έχει συγκεντρωθεί σε μια ενιαία, ήδη εξαιρετικά παραγωγική, περιοχή που συνήθως φιλοξενείται από τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Λόγω της περιορισμένης κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, οι εργαζόμενοι σε πολλές περιοχές είναι συνεπώς «κολλημένοι» σε θέσεις εργασίας, που είναι λιγότερο παραγωγικές από ό,τι θα μπορούσαν να είναι.
Οι αρνητικές επιπτώσεις των περιφερειακών ανισοτήτων έχουν επιδεινωθεί, από την παγκόσμια οικονομική κρίση και την πανδημία, στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Παράλληλα, οι παράγοντες αυτοί έχουν οδηγήσει σε αυξανόμενη δημόσια δυσαρέσκεια για το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό status quo. Οι πολιτικές τοπικής ανάπτυξης μπορούν να βοηθήσουν στην υπερνίκηση της δημόσιας δυσαρέσκειας, όχι μόνο επειδή προάγουν τη γενικότερη οικονομική ανάπτυξη, αλλά γιατί αξιοποιώντας τις τοπικές κουλτούρες, ιδιαιτερότητες και παραδόσεις, μπορούν να βοηθήσουν να αντισταθμιστούν τα συναισθήματα σε κάποιες περιοχές που έχουν «μείνει πίσω».
Η αυτοματοποίηση της εργασίας θα έχει ασύμμετρες επιπτώσεις στις περιοχές
Θα πρέπει από την αρχή να ξεκαθαριστεί ότι καμία από τις τεχνολογικές αλλαγές δεν θα έχει μόνο θετικές ή αρνητικές συνέπειες. Ανεπαρκής διαχείριση ή κακή διαχείριση, μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερη βλάβη, παρά καλό. Αντίθετα, σωστές πολιτικές απαντήσεις, έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τα οικονομικά αποτελέσματα και την ποιότητα ζωής σε όλες τις περιοχές.
Από οικονομική άποψη, η αυτοματοποίηση είναι πιθανότατα η σημαντικότερη συνέπεια της τεχνολογικής προόδου τα επόμενα χρόνια. Ο αυτοματισμός προσφέρει ένα μονοπάτι για την αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία υπήρξε, τα τελευταία χρόνια, αδιάσειστη σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ. Η αύξηση της παραγωγικότητας αυξάνει, με τη σειρά της, τα συνολικά εισοδήματα και μειώνει τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών. Μακροπρόθεσμα, είναι η κύρια πηγή για βιώσιμη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Από την άλλη, ο αυτοματισμός δημιουργεί τις προϋποθέσεις απώλειας θέσεων εργασίας μεγάλης κλίμακας. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μεσοπρόθεσμα, καθώς η οικονομία θα μπορούσε να χάσει θέσεις εργασίας ταχύτερα στους τομείς που αυτοματοποιούν ταχέως, από ό, τι μπορεί να τις δημιουργήσει σε άλλους τομείς.
Στο παραπάνω γράφημα περιγράφεται το ποσοστό των θέσεων εργασίας που κινδυνεύουν να αυτοματοποιηθούν σε εθνικό επίπεδο, εάν η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης ακολουθήσει την αναμενόμενη πορεία. Παρατηρείται ότι η χώρα μας παρουσιάζει υψηλό και σημαντικό κίνδυνο απώλειας θέσεων εργασίας.
Προηγούμενα κύματα τεχνολογικών ανακαλύψεων έχουν δείξει ότι η αυτοματοποίηση δεν διαχέεται ομοιόμορφα στο χώρο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι πιο διαδεδομένη σε ορισμένα επαγγέλματα και τομείς, τα οποία και αυτά δεν διαχέονται ισομερώς εντός των εθνικών συνόρων. Έτσι, οι περιοχές με μεγαλύτερο ποσοστό θέσεων απασχόλησης, που στηρίζονται σε αυτοματοποιημένες καθημερινές εργασίες, είναι πιθανό να παρουσιάσουν περισσότερες διαταραχές, ενώ οι περιοχές όπου οι θέσεις απασχόλησης συνεπάγονται πιο σύνθετες εργασίες είναι λιγότερο επικίνδυνες.
Οι περιοχές που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη μεταποίηση αναμένεται να επηρεαστούν ιδιαίτερα. Αντίθετα, πολλές αστικές οικονομίες, που έχουν υψηλό ποσοστό απασχόλησης στον τομέα των υπηρεσιών, είναι λιγότερο πιθανό να επηρεαστούν σημαντικά από την αυτοματοποίηση. Επιπλέον, ενώ οι χαμένες θέσεις εργασίας ενδέχεται να συγκεντρωθούν σε λίγες περιοχές, ενδέχεται να προκύψουν νέες θέσεις εργασίας σε εντελώς διαφορετικές περιοχές.
Νέες τεχνολογίες και στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης
Ο αυτοματισμός δημιουργεί προκλήσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες έχουν συχνά ιδιαίτερη ανάγκη αύξησης της παραγωγικότητας. Επίσης, ο αυτοματισμός απειλεί να αυξήσει την ανεργία βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Πρόκειται για απειλή σε εκείνες τις περιοχές που αντιμετωπίζουν ήδη υψηλά επίπεδα ανεργίας, σε συνδυασμό με μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας που κινδυνεύουν από την αυτοματοποίηση.
Οι προκλήσεις αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο λαμβάνοντας υπόψη δύο παραμέτρους:
- Πρώτον, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να υιοθετήσουν την αυτοματοποίηση, στο μέτρο που αποτελεί ένα σημαντικό μηχανισμό για την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και ως εκ τούτου μια σημαντική πηγή αύξησης των μισθών και μακροπρόθεσμης ευημερίας. Οι προσπάθειες να αποτραπεί η αυτοματοποίηση οδηγούν στο μέλλον μόνο σε αυξημένους κινδύνους απώλειας θέσεων εργασίας.
- Δεύτερον, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να βοηθήσουν το τοπικό τους εργατικό δυναμικό και τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις του αυτοματισμού. Θα πρέπει να επανεξετάσουν τόσο τις δεξιότητες των εργαζομένων, όσο και την αναβάθμιση των επιχειρήσεων. Απαιτούνται επίσης πολιτικές που διευκολύνουν τη μετάβαση σε νέες οικονομικές δραστηριότητες με υψηλότερη προστιθέμενη αξία, ιδίως σε περιοχές που βασίζονται σε τομείς υψηλού κινδύνου αυτοματισμού.
Ψηφιακή Καινοτομία και Τοπική Αυτοδιοίκηση
Μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας για τις έξυπνες πόλεις επικεντρώθηκε στις ευκαιρίες που μπορεί να δημιουργήσει η ψηφιακή καινοτομία για τις πόλεις. Οι ΟΤΑ βρίσκονται σε διάφορα στάδια υιοθέτησης έξυπνων μετρητών για την καλύτερη διαχείριση της κατανάλωσης νερού και ενέργειας ή έξυπνων αισθητήρων για τη βελτίωση της κυκλοφοριακής ροής.
Ωστόσο, η ψηφιακή καινοτομία μπορεί επίσης να παρουσιάσει προκλήσεις και κινδύνους για τις πόλεις που πρέπει να κατανοηθούν και να αντιμετωπιστούν καλύτερα. Οι νέες τεχνολογίες διαταράσσουν το υφιστάμενο κανονιστικό και πολιτικό περιβάλλον, για παράδειγμα, η Uber και η Airbnb έχουν μεταμορφώσει το παραδοσιακό τοπίο για την κινητικότητα και τη βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων στις πόλεις. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να θέσουν προκλήσεις στα νομικά και ρυθμιστικά πλαίσια, στην προστασία των καταναλωτών, στη φορολογία, στις συμβάσεις εργασίας ή τον ανταγωνισμό.
Μεταξύ των πολυάριθμων νεοεμφανιζόμενων τεχνολογιών, πολλές προβλέπεται ότι θα έχουν ιδιαίτερα ισχυρές επιπτώσεις στην αστική ανάπτυξη και διαχείριση. Αυτές περιλαμβάνουν την 3D εκτύπωση, την τεχνητή νοημοσύνη, την ανάλυση Big Data, Blockchain, την αστική τεχνολογία, το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) και τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (drones). Στο μέσο-βραχυπρόθεσμο μέλλον, τα αυτόνομα οχήματα (AV), είναι επίσης προετοιμασμένα για να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στις πόλεις.
Ψηφιακή τεχνολογία και δημόσια πολιτική
Από τη σκοπιά της δημόσιας πολιτικής, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να επιτρέψουν στις δημοτικές αρχές να είναι πιο αποτελεσματικές, πιο ευέλικτες και πιο βιώσιμες. Όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερα αποτελέσματα με λιγότερους πόρους. Για παράδειγμα, η μεγάλη διαθεσιμότητα δεδομένων σχετικά με τις ροές μεταφορών, την ενέργεια, τα συστήματα ύδρευσης και αποβλήτων επιτρέπει την εις βάθος ανάλυση και διευκολύνει στοχευμένες παρεμβάσεις σε πραγματικό χρόνο για καλύτερη διαχείριση των αστικών συστημάτων. Μια βασική πτυχή τέτοιων “έξυπνων δικτύων” είναι η διαχείριση της ζήτησης και της προσφοράς, η οποία παρέχεται από έξυπνους μετρητές, που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.
Παρομοίως, οι τεχνολογίες διαδικτύου μπορούν να υποστηρίξουν την αποτελεσματικότητα της παροχής δημόσιων υπηρεσιών. Δίνει τη δυνατότητα επικοινωνίας συσκευών, όπως λαμπτήρες δρόμων, χώροι στάθμευσης, η οποία επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση της απόδοσης και της προγραμματισμένης συντήρησης μόνο όταν χρειάζεται – ή μπορεί να προβλέψει πότε υπάρχει κίνδυνος βλάβης. Εκτιμάται ότι η εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας θα μπορούσε να μειώσει το κόστος συντήρησης κατά 25%.
Όσον αφορά στη δημοκρατική συμμετοχή και τη διαφάνεια, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βελτιώσουν την επικοινωνία των Δήμων με τους πολίτες. Η επέκταση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών επιτρέπει σε ένα ευρύτερο φάσμα του πληθυσμού να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες του κοινού, να λαμβάνει καλύτερες και ενημερωμένες αποφάσεις και να εκφράζει τις απόψεις του μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, ηλεκτρονικών αναφορών ή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερα στοιχεία για να αποκτήσουν λεπτομερείς πληροφορίες, σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τις ανάγκες παροχής δημόσιων υπηρεσιών και υποδομών και να διευκολύνουν τις κατάλληλες απαντήσεις. Για παράδειγμα, οι φορητές συσκευές, η τηλεϊατρική ή η ηλεκτρονική υγεία θα μπορούσαν να στείλουν έγκαιρες προειδοποιήσεις σχετικά με τις υγειονομικές συνθήκες των πολιτών, γεγονός που θα βελτίωνε την ανταπόκριση του συστήματος υγείας και θα μείωνε τα ιατρικά έξοδα, αποφεύγοντας την επείγουσα περίθαλψη και την απρογραμμάτιστη νοσηλεία.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν επίσης να φέρουν ευκαιρίες για βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα στις πόλεις. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να επιτρέψουν γεωπολιτικές μετρήσεις και ακριβέστερη και αποδοτικότερη παρακολούθηση της ρύπανσης του αέρα και των υδάτων, όπου οι πληροφορίες μπορούν να μοιραστούν με τους πολίτες σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα ποδήλατα και τα σκούτερ θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά την ατμοσφαιρική και ηχητική ρύπανση. Μια τέτοια μεταστροφή προς τους ηλεκτρικούς τρόπους μεταφοράς θα πρέπει να ενθαρρυνθεί από ένα ευνοϊκό περιβάλλον πολιτικής (φορολογικές ελαφρύνσεις και απαλλαγές, παρεκκλίσεις από τα τέλη κυκλοφορίας ή προγράμματα επιδοτήσεων), καθώς και ομοιόμορφα πρότυπα για τους σταθμούς φόρτισης για όλους τους κατασκευαστές οχημάτων.
Κίνδυνοι, προκλήσεις και συμβιβασμοί της ψηφιακής καινοτομίας στις πόλεις
Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι που συνδέονται με την ιδιωτική ζωή των πολιτών. Σε μια εποχή ανοικτών δεδομένων, μεγάλων αναλυτικών στοιχείων και του Ίντερνετ των πραγμάτων, οι προσωπικές πληροφορίες θα μπορούσαν να μοιραστούν με ανεπιθύμητα μέρη ή για ανεπιθύμητους σκοπούς. Τέτοια ανησυχία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής έχει ιδιαίτερη σημασία για τα δεδομένα υγείας και ιατρικών δεδομένων Ως εκ τούτου, από την άποψη της δημόσιας πολιτικής, πρέπει να αντιμετωπιστούν κρίσιμες προκλήσεις ως προς τον τύπο δεδομένων που πρέπει οι Δήμοι να συλλέγουν και να δημοσιεύουν, καθώς και για πόσο χρόνο θα αποθηκεύονται.
Εκτός από την ιδιωτική ζωή των πολιτών, οι παραβιάσεις της ασφάλειας των δεδομένων αποτελούν επίσης πρόκληση και πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για τους φορείς χάραξης πολιτικής. Για παράδειγμα, το cyberattack του 2018 σε πολλά κρίσιμα συστήματα στην Ατλάντα, στις Ηνωμένες Πολιτείες επηρέασε το αστυνομικό τμήμα, το δικαστικό σύστημα, τη διαχείριση των υδάτων και άλλες υπηρεσίες πολιτών. Ομοίως, το 2017 πολλά ευρωπαϊκά νοσοκομεία, τηλεπικοινωνίες και σιδηρόδρομοι υπέστησαν ζημιές από συντονισμένη κυβερνοεπίθεση. Ως απάντηση, πρέπει να προσαρμοστούν τα ισχύοντα ρυθμιστικά πλαίσια.
Τέλος, παρόλο που οι έξυπνες πόλεις θα βασίζονταν όλο και περισσότερο στα δεδομένα για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των πολιτικών, αυτό δεν μεταφράστηκε αναγκαστικά σε καλύτερη χάραξη πολιτικής. Παραδείγματα αναποτελεσματικών πολιτικών είναι οι εφαρμογές έξυπνων τηλεφώνων, που προσκαλούν τους πολίτες να αναφέρουν προβλήματα στους δρόμους των πόλεων. Μελέτη διαπίστωσε ότι ο χάρτης των λακκούβων που αναφέρθηκαν από τους πολίτες συστηματικά αντιστοιχούσε σε περιοχές με νεότερους, πλούσιους κατοίκους που κατείχαν smartphones, αντί για ακριβή απεικόνιση του ευρύτερου προβλήματος του οδικού δικτύου. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι προειδοποιήσεις των κοινωνικών μέσων που δημιουργήθηκαν μετά τον τυφώνα Sandy, υπερεκπροσώπησαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Μανχάταν (δεδομένης της υψηλής πυκνότητας των χρηστών smartphone που ανέφεραν προβλήματα που σχετίζονται με την καταιγίδα), σε σύγκριση με τις προκλήσεις στις παράκτιες κοινότητες που στην πραγματικότητα χτυπήθηκαν περισσότερο.
Οι νέες τεχνολογίες θα απαιτήσουν μεταρρυθμίσεις στη χρηματοδότηση της ΤΑ
Η εμφάνιση νέων τεχνολογιών θα επηρεάσει τη φορολογική βάση των περιφερειακών και τοπικών αρχών. Τα αποτελέσματα που αναφέρθηκαν παραπάνω θα αλλάξουν τη διανομή του εισοδήματος από την εργασία και θα επηρεάσουν την αποτίμηση του κεφαλαίου. Εάν η αυτοματοποίηση οδηγεί σε αυξανόμενη μισθολογική ανισότητα, η φορολογία εισοδήματος θα πρέπει να προσαρμοστεί για να μετριάσει τις ανισότητες και να εξασφαλίσει επαρκή είσπραξη των εσόδων. Είναι χαρακτηριστικό ότι παράγοντες, όπως ο Bill Gates, έχουν ζητήσει την εισαγωγή ενός φόρου «ρομπότ» για να επιβραδύνει την αυτοματοποίηση. Επιπλέον, πολλοί άλλοι φόροι θα επηρεαστούν από τεχνολογικές αλλαγές. Για παράδειγμα, όταν τα ηλεκτρικά οχήματα γίνουν ευρέως διαδεδομένα, τα έσοδα από τους φόρους επί της βενζίνης θα μειωθούν. Εντούτοις, ενδέχεται να προκύψουν νέες πηγές περιφερειακών και τοπικών φόρων μεταφορών, λόγω της εισαγωγής αυτόνομων οχημάτων και της συναφούς ανάγκης για τον έλεγχο των ροών κυκλοφορίας.
Εάν η δημιουργία προστιθέμενης αξίας συγκεντρωθεί σε λίγες περιοχές, τα φορολογικά έσοδα από τους φόρους εισοδήματος πιθανόν να υποβληθούν σε παρόμοια συγκέντρωση. Μπορούν να ληφθούν διάφορα βήματα για να αντισταθμιστεί αυτό το αποτέλεσμα. Η φορολογία μπορεί να μεταφερθεί σε φορολογικές βάσεις που έχουν λιγότερες περιφερειακές διακυμάνσεις. Επιπλέον, οι κάθετοι και οριζόντιοι μηχανισμοί εξισορρόπησης (επιχορηγήσεις) θα αποκτήσουν όλο και μεγαλύτερη σημασία.
Εκτός από τις μεταρρυθμίσεις της φορολογικής πολιτικής, θα πρέπει να εγκριθεί η χρηματοδότηση των επενδύσεων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Η διευκόλυνση των περιφερειών και Δήμων να επωφεληθούν από τις νέες τεχνολογίες θα απαιτήσει μεγάλες επενδύσεις όχι μόνο σε υποδομές αλλά και σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Ο περιορισμός των επιπτώσεων από τις κλιματικές αλλαγές θα απαιτήσει επενδύσεις για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και πρόσθετες δαπάνες σε υποδομές.
Η αντιμετώπιση των επενδυτικών αναγκών θα απαιτήσει την αναστροφή της μακροπρόθεσμης τάσης της μείωσης των δημόσιων επενδύσεων, σε προηγμένες οικονομίες, που παρατηρούνται από τη δεκαετία του ’70. Δεδομένου ότι περίπου το 57% όλων των δημόσιων επενδύσεων στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ διεξάγονται από την ΤΑ, ένα μεγάλο μέρος του οικονομικού βάρους των πρόσθετων επενδυτικών αναγκών θα πέσει στους ώμους της. Η χρηματοδότηση αυτής της επένδυσης θα απαιτήσει καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση νέων, ενδεχομένως εξωτερικών, πηγών χρηματοδότησης και την ανάπτυξη νέων μορφών χρηματοδότησης.
Ωστόσο, οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες αποτελούν μόνο μέρος της λύσης. Είναι εξίσου σημαντικό να αυξηθεί η ποιότητα των δημόσιων επενδύσεων. Αυτό απαιτεί βελτιώσεις στη διαχείριση των δημόσιων επενδύσεων. Για παράδειγμα, οι εκ των προτέρων εκτιμήσεις των οφελών μιας επένδυσης πρέπει να χρησιμοποιηθούν ακόμη πιο συστηματικά από ό,τι σήμερα. Παρομοίως, οι πολυετείς αναλύσεις προβλέψεων και σεναρίων θα πρέπει να ενσωματωθούν στη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού για τις επενδυτικές αποφάσεις.
Συμπεράσματα
Οι ψηφιακές καινοτομίες δεν εμπεριέχουν μόνο θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις.
Ένας κακός σχεδιασμός όμως θα παρουσιάσει μόνο αρνητικά αποτελέσματα.
Η Ελλάδα, λόγω των ψηφιακών καινοτομιών και κυρίως της αυτοματοποίησης, βρίσκεται στις χώρες μεγάλου κινδύνου για απώλεια θέσεων εργασίας, ενώ παράλληλα αναμένεται να διευρυνθούν οι περιφερειακές ανισότητες της.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εφαρμογή πολιτικών ψηφιακής καινοτομίας. Οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να στηριχθούν σε δύο πυλώνες:
- στην αύξηση της παραγωγικότητας και
- στην υποστήριξη της προσαρμογής στις νέες συνθήκες, επιχειρήσεων και εργαζομένων
Οι ψηφιακές καινοτομίες αναμένεται επίσης να επηρεάσουν τα φορολογικά έσοδα και κυρίως τα έσοδα του Φόρου Εισοδήματος και ΦΠΑ, που αποτελούν τη βασική χρηματοδοτική πηγή των ΚΑΠ. Λόγω του γεγονότος αυτού αλλά και της επερχόμενης, το 2021, γενικής απογραφής, οι Δήμοι της χώρας θα πρέπει να προετοιμασθούν για τη διατύπωση μιας νέας πιο δίκαιης, εξισορροπητικής και σύγχρονης κατανομής των ΚΑΠ.
Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας δεν φαίνεται, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, να επηρεάζεται άμεσα από την εφαρμογή ψηφιακών τεχνολογιών. Η σχετική συζήτηση που έχει ξεκινήσει και ενταχθεί στο σχέδιο για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας αποκτά ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον
Τέλος, η υλοποίηση εφαρμογών ψηφιακής καινοτομίας απαιτεί επενδύσεις. Η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι πολύ πίσω και σε αυτό τον τομέα, σε σχέση με τον μέσο όρο των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ και της ΕΕ. Για να πλησιάσει το Ευρωπαϊκό κεκτημένο χρειάζονται γενναίες αποφάσεις και αυτές είναι αλήθεια ότι είναι πολύ δύσκολο να παρθούν με το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων να προβλέπεται στο Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2021 να περιορίζεται στα 750 εκατομμύρια ευρώ.
Για περισσότερα:
2020. Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία. Ενδιάμεση έκθεση