«Χαράτσι αναδρομικών δημοτικών τελών ακόμη και από το 1958 επιβάλουν το υπουργείο Εσωτερικών και οι Δήμοι στους ιδιοκτήτες ακινήτων που κατά τη μεταβίβαση ακινήτων οι μηχανικοί ανακαλύπτουν κάποια αδήλωτα τετραγωνικά, με την αιφνιδιαστική εν κρυπτώ τροποποίηση της ρύθμισης για τα έσοδα των δήμων που ψηφίστηκε με το νόμο 5027/2.3.23.», αναφέρει η ΠΟΜΙΔΑ σε σημερινή της ανακοίνωση.
«Λίγες εβδομάδες πριν από τις εθνικές και τις δημοτικές εκλογές, αλλά και την παραμονή της ανακοίνωσης του «ηλεκτρονικού φακέλου μεταβίβασης ακινήτου», το αρμόδιο υπουργείο και οι δήμαρχοι επέλεξαν να αιφνιδιάσουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων, αντικαθιστώντας ταχυδακτυλουργικά κατά τη συζήτηση στην Βουλή τη ρύθμιση που είχε τεθεί σε διαβούλευση και κατατεθεί για ψήφιση με άλλη εντελώς αντίθετη ρύθμιση, με την οποία καθιέρωσαν το ουσιαστικά απαράγραπτο τέτοιων οφειλών, καταπατώντας κάθε έννοια λογικής και χρηστής διοίκησης, και επιβάλλοντας δημευτικού χαρακτήρα αναδρομικές χρεώσεις σε ανυποψίαστους πολίτες.
Η αρχική διατύπωση για την οποία η ΠΟΜΙΔΑ εξέφρασε την ικανοποίησή της, προέβλεπε την κατάργηση της 20ετούς προθεσμίας παραγραφής που ίσχυε από το 2014 ως τώρα και την σταδιακή εντός διετίας επαναφορά της πενταετούς παραγραφής των κάθε είδους υποχρεώσεων των πολιτών προς τους Δήμους. Το υπουργείο Εσωτερικών επιχειρηματολογούσε μάλιστα αναφανδόν υπέρ της 5ετούς παραγραφής στα συνοδευτικά κείμενα του νομοσχεδίου επισημαίνοντας ότι με το προηγούμενο καθεστώς «παρατηρούνται η επιβάρυνση και ο αιφνιδιασμός των πολιτών που καλούνται ακόμα και 23 χρόνια μετά να καταβάλουν ποσά για κάποιο πρόστιμο που μπορεί να έχουν πληρώσει χωρίς να έχουν κρατήσει μετά από τόσο καιρό την απόδειξη, επιβάρυνση των δικαστηρίων με πολλές δυσαπόδεικτες και περιορισμένης σημασίας προσφυγές, διενέξεις και διαρκής ένταση μεταξύ δημοτικών αρχών, συλλογικών φορέων και εποπτευουσών αρχών και εντέλει ανασφάλεια δικαίου».
Η 5ετής παραγραφή των οφειλών ευθυγραμμίζεται με τις αντίστοιχες ρυθμίσεις που υιοθέτησαν μόλις πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών για τους φόρους και το υπουργείο Εργασίας για τις ασφαλιστικές εισφορές ύστερα και από σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όμως το υπουργείο Εσωτερικών και οι Δήμοι φαίνεται ότι αποτελούν ένα άλλο κράτος, αποφασίζοντας και νομοθετώντας όχι μόνο να μην μειώσουν την περίοδο παραγραφής των οφειλών, ως όφειλαν, αλλά και να την επεκτείνουν προς τα πίσω, έως τα μέσα του 20ου αιώνα καθώς εξαιρέθηκαν από την πενταετή παραγραφή οι οφειλές από κάθε αδήλωτη ή ελλιπή επιφάνεια ακινήτου, με την πρωτοφανή στα νομικά χρονικά διατύπωση ότι θα βεβαιώνονται σε βάρος των ιδιοκτητών «από τη γένεση της υποχρέωσής τους»!!! Δηλαδή έως και από το 1958 για τα δημοτικά τέλη και από το 1993 για το ΤΑΠ», αναφέρει η ΠΟΜΙΔΑ.
Η ΠΟΜΙΔΑ απηύθυνε σχετική επιστολή διαμαρτυρίας προς τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα, τον γενικό γραμματέα Εσωτερικών Μιχάλη Σταυριανουδάκη, τον Πρόεδρο της ΚΕΔΕ Δημήτρη Παπαστεργίου και τον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, ζητώντας άμεση ανάκληση της πρωτοφανούς νομικής βαρβαρότητας αυτής ρύθμισης, δηλαδή της επιβολής αναδρομικών δημοτικών τελών αναγομένων στον …προηγούμενο αιώνα!
Στην επιστολή επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι «με τη διάταξη αυτή, κάθε ανυποψίαστος πολίτης ο οποίος από την λεπτομερή επιμέτρηση που κάνει σήμερα ένας μηχανικός για ταυτότητα κτιρίου λόγω συμβολαίου γονικής παροχής ή μεταβίβασης ακινήτου, διαπιστώνει για πρώτη φορά ότι κάποια τετραγωνικά μέτρα εμβαδού του ακινήτου του δεν είχαν δηλωθεί στον οικείο δήμο, θα χρεωθεί με αστρονομικά αναδρομικά ποσά πολλών δεκαετιών, που, ειδικά στα επαγγελματικά ακίνητα όπου τα δημοτικά τέλη είναι κατά κανόνα πενταπλάσια των οικιακών, θα υπερβαίνουν ακόμη και την αξία του ίδιου του ακινήτου, με τελικό αποτέλεσμα τη «δήμευσή» του, επειδή θα είναι αδύνατον να πληρωθούν. Ενώ το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και σύσσωμη η νομολογία, υιοθετούν την πενταετία, οι δήμαρχοι, με τις ευλογίες της Κυβέρνησης θα «γδέρνουν» κυριολεκτικά τους πολίτες με απαράγραπτα αναδρομικά τέλη ακόμη και έως 30-65 ετών!!!».
Αναλυτικά η επίμαχη διάταξη που ψηφίστηκε:
Άρθρο 39
Βεβαίωση και είσπραξη εσόδων δήµων – Προσθήκη άρθρου 166Α στον ν. 3463/2006
Μετά από το άρθρο 166 του Κώδικα Δήµων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α΄ 114) προστίθεται άρθρο 166Α, ως εξής:
«Άρθρο 166Α
Βεβαίωση και είσπραξη εσόδων
- Οι δήµοι βεβαιώνουν ταµειακά τα κάθε είδους οφειλόµενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή, που καθίστανται εισπρακτέα έσοδα, εντός αποσβεστικής προθεσµίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει το επόµενο έτος από τη γένεση της οφειλής, εκτός αν µε ειδικές διατάξεις ορίζονται µικρότερες προθεσµίες. Για τον ακριβή καθορισµό των υπόχρεων και του οφειλόµενου ποσού, οι δήµοι, πέραν της χρήσης των µητρώων τους, δύνανται να ζητούν το ονοµατεπώνυµο του φυσικού προσώπου ή την επωνυµία του νοµικού προσώπου ή της νοµικής οντότητας, την ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας, τον αριθµό φορολογικού µητρώου και τη διεύθυνση κατοικίας ή έδρας, από κάθε αρχή της Γενικής Κυβέρνησης κατά την έννοια της περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), η οποία υποχρεούται να προσκοµίσει τα αιτούµενα στοιχεία εντός ενός (1) µηνός, µε κάθε πρόσφορο τρόπο. Η µη εµπρόθεσµη ανταπόκριση στο αίτηµα του δήµου, σύµφωνα µε το δεύτερο εδάφιο, συνιστά λόγο πειθαρχικού ελέγχου των αρµόδιων οργάνων της Γενικής Κυβέρνησης.
- Αν οι υπόχρεοι δεν έχουν υποβάλει δήλωση αναγκαίων στοιχείων ή υπέβαλαν δήλωση µε ανακριβή ή ελλιπή στοιχεία, βεβαιώνονται σε βάρος τους οι οφειλές από τη γένεση της υποχρέωσής τους και τα πρόστιµα που τους αναλογούν κατά περίπτωση επί των οφειλών των πέντε (5) τελευταίων ετών.
- Οι δήµοι εξασφαλίζουν την είσπραξη των βεβαιωθέντων εσόδων εντός αποσβεστικής προθεσµίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει από τη λήξη του έτους της ταµειακής τους βεβαίωσης. Η προθεσµία του πρώτου εδαφίου παρατείνεται για ίσο χρονικό διάστηµα µε την κοινοποίηση πράξης βεβαίωσης ή ατοµικής ειδοποίησης εν ευρεία ή εν στενή έννοια, προς τον υπόχρεο, ή σε εφαρµογή της παρ. 1 του άρθρου 138 του ν.4270/2014 (Α΄ 143), περί του καθορισµού των περιπτώσεων διακοπής της παραγραφής των χρηµατικών απαιτήσεων του Δηµοσίου».
- Για τα οφειλόµενα ποσά που έγιναν µε οποιονδήποτε νόµιµο τρόπο γνωστά στον δήµο αλλά δεν βεβαιώθηκαν εντός της προθεσµίας της παρ. 1, καθώς και για τα ανείσπρακτα έσοδα µετά το πέρας της προθεσµίας της παρ. 3, συντάσσεται, µε ευθύνη του Προϊσταµένου Οικονοµικής Υπηρεσίας, έκθεση για τους λόγους της µη βεβαίωσης και της µη είσπραξης. Η έκθεση υποβάλλεται, εντός του πρώτου µήνα κάθε έτους, στην αρµόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Εσωτερικών και αποστέλλεται στο αρµόδιο κλιµάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο ενεργεί σύµφωνα µε τον ν. 4820/2021 (Α΄ 130).
Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής της ΠΟΜΙΔΑ.
Προς τον Υπουργό Εσωτερικών κ. Μάκη Βορίδη
Τον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών κ. Στέλιο Πέτσα
ΚΟΙΝ.: Τον Γενικό Γραμματέα Εσωτερικών κ. Μιχάλη Σταυριανουδάκη
Τον Πρόεδρο της ΚΕΔΕ κ. Δημήτρη Παπαστεργίου
Τον Δήμαρχο Αθηναίων κ. Κώστα Μπακογιάννη
Ενταύθα Αθήνα, 3.3.2023
Θέμα: Άμεση ανάκληση της επιβολής αναδρομικών δημοτικών τελών του 20ού αιώνα!!!
Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί
Στις 18.2.2023 καταθέσατε στη Βουλή σχέδιο νόμου με τον τίτλο «Σύστημα Καινοτομίας στον δημόσιο τομέα – Ρυθμίσεις Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα – Ρυθμίσεις για τη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α΄ και β’ βαθμού και των αποκεντρωμένων διοικήσεων και για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών», στο άρθρο 38 του οποίου συμπεριλαμβανόταν ρύθμιση με τίτλο «Βεβαίωση και είσπραξη εσόδων δήμων».
Με τη διάταξη αυτή, σε ευθυγράμμιση και με την γνωστή από Ιανουαρίου 2018 ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη με θέμα «Έσοδα Δήμων και Κράτος Δικαίου», όπως επεξηγούσε ρητά και η σχετική εισηγητική σας έκθεση, αλλά και την απόφαση 1738/2017 της Ολομέλειας του ΣτΕ για την πενταετή παραγραφή των οφειλών προς το Δημόσιο, προτάθηκε ορθά η ενιαία αντιμετώπιση του θέματος με τη «θέσπιση μίας ρύθμισης που να ορίζει ειδικά και μόνο για τους δήμους, α) τους όρους βεβαίωσης των εσόδων, β) μία προθεσμία ταμειακής βεβαίωσης (πενταετία από το επόμενο έτος της βεβαίωσης υπό ευρεία έννοια) και γ) ενιαία, πενταετή προθεσμία είσπραξης που αρχίζει από το επόμενο έτος της ταμειακής βεβαίωσης. Η σύντμηση αυτή της προθεσμίας είσπραξης καθίσταται αναγκαία, λόγω των σύγχρονων αντιλήψεων για ταχεία εκκαθάριση των οικονομικών εκκρεμοτήτων, των ευρέων δυνατοτήτων χρήσης ψηφιακών εφαρμογών, που διευκολύνουν τις συναλλαγές, και εναρμονίζεται με τη γενικότερη λογική που επικρατεί για μία πενταετή προθεσμία σε όλες τις οφειλές προς το κράτος.»
Τη ρύθμιση αυτή, η οποία υπήρξε επίμονο αίτημα της οργάνωσής μας, το οποίο είχε αποδεχθεί τόσο η ΚΕΔΕ όσο και η ηγεσία του Υπουργείου σας με την οποία είχαμε αλλεπάλληλες επαφές, επαινέσαμε δημοσίως με ανακοίνωσή μας, αναμένοντας τη δημοσίευση του σχετικού νόμου.
Αντιλαμβάνεστε την κατάπληξή μας όταν διαβάζοντας το κείμενο της διάταξης αυτής (ήδη άρθρο 39) στο νόμο 5027/2.3.23 (ΦΕΚ 48Α΄), διαπιστώσαμε ότι το αρχικό κείμενο της διάταξης στην οποία αναφερόταν η παραπάνω Εισηγητική Έκθεση «εξαφανίστηκε» και στη θέση του ψηφίστηκε ένα εντελώς διαφορετικό κείμενο, με το οποίο κατά κατάφωρη παράβαση κάθε εννοίας δικαίου αλλά και απλής λογικής, εξαιρέθηκαν από την πενταετή παραγραφή ειδικά οι οφειλές από κάθε αδήλωτη ή ελλιπή επιφάνεια ακινήτου οι οποίες θα βεβαιώνονται σε βάρος των ιδιοκτητών «από τη γένεση της υποχρέωσής τους» (!!!) ενώ «τα πρόστιµα που τους αναλογούν κατά περίπτωση επί των οφειλών των πέντε (5) τελευταίων ετών.»!!!
Καθιερώνεται δηλαδή πλέον, ως προς τις κύριες οφειλές δημοτικών τελών και ΤΑΠ:
1. 65ΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ για τα δημοτικά τέλη κάθε αδήλωτης επιφάνειας κτιρίου, λόγω αναγωγής της παραγραφής τους για τα κτίσματα (κατοικίες, επαγγελματικούς χώρους κλπ.) στον χρόνο κατασκευής του κάθε κτιρίου, και με απώτερο χρονικό όριο για τα παλαιότερα κτίσματα το έτος 1958 κατά το οποίο με το Β.Δ. 24-9/20-10/1958 ( ΦΕΚ Α 171/1958) «Έσοδα δραστηριοτήτων ΟΤΑ κλπ.» επιβλήθηκαν τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού!
2. 30ΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ για το ΤΑΠ κτισμάτων & οικοπέδων, λόγω αναγωγής της παραγραφής του στην 1.1.1993, ημέρα έναρξης ισχύος του Ν. 2130/1993 περί Τέλους Ακίνητης Περιουσίας!
Έτσι με τη διάταξη αυτή, κάθε ανυποψίαστος πολίτης ο οποίος από την λεπτομερή επιμέτρηση που κάνει σήμερα ένας μηχανικός για ταυτότητα κτιρίου λόγω συμβολαίου γονικής παροχής ή μεταβίβασης ακινήτου, διαπιστώνει για πρώτη φορά ότι κάποια τετραγωνικά μέτρα εμβαδού του ακινήτου του δεν είχαν δηλωθεί στον οικείο δήμο, θα χρεωθεί με αστρονομικά αναδρομικά ποσά πολλών δεκαετιών, που, ειδικά στα επαγγελματικά ακίνητα όπου τα δημοτικά τέλη είναι κατά κανόνα πενταπλάσια των οικιακών, θα υπερβαίνουν ακόμη και την αξία του ίδιου του ακινήτου, με τελικό αποτέλεσμα τη «δήμευσή» του, επειδή θα είναι αδύνατον να πληρωθούν!
Στο ίδιο άρθρο 39 καθώς και στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 72 συμπεριλαμβάνονται και άλλες διατάξεις που, αντί να μειώνουν στην πενταετία, έστω και σταδιακά όπως το αρχικό κείμενο, την παραγραφή τέτοιων υποχρεώσεων, την παρατείνουν επί 5-10 ακόμη έτη !!! Ενώ δηλαδή το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και σύσσωμη η νομολογία, υιοθετούν την πενταετία, οι δήμαρχοι, με τις ευλογίες της Κυβέρνησης θα «γδέρνουν» κυριολεκτικά τους πολίτες με απαράγραπτα αναδρομικά τέλη ακόμη και έως 30-65 ετών!!!
Επειδή όλες οι διατάξεις αυτές παραβαίνουν κάθε αρχή και έννοια δικαίου, είναι άκρως καταπιεστικές για τους πολίτες και πρακτικά ανεφάρμοστες, και θα καταπέσουν από την πρώτη προσφυγή στη Δικαιοσύνη, ΣΑΣ ΚΑΛΟΥΜΕ με άμεση νομοθετική πρωτοβουλία σας να τις ανακαλέσετε, όπως επιβάλλουν οι αρχές του Δικαίου και της Χρηστής Διοίκησης, αποκαθιστώντας την σταδιακή μείωση της παραγραφής κάθε αξίωσης των δήμων στην πενταετία, όπως ίσχυσε επί δεκαετίες και μέχρι το 2014, και όπως πρέπει να ισχύει σήμερα και στο εξής.
Ταυτόχρονα σας καλούμε τόσο να επαναφέρετε σε μόνιμη ισχύ τις ορθές και επωφελείς και για τους δήμους ρυθμίσεις για τα αδήλωτα εμβαδά, μέσω της λειτουργείας της γνωστής πλατφόρμας της ΚΕΔΕ, με σταδιακά κλιμακούμενες προσαυξήσεις, όσο και να τερματίσετε την συνεχιζόμενη παγίδευση των ανυποψίαστων πολιτών που δεν γνωρίζουν ότι όταν διακόπτεται η ρευματοδότηση ενός ακινήτου, συνεχίζεται η χρέωση δημοτικών τελών εις βάρος του, εκτός αν δηλώσουν τη διακοπή στην υπηρεσία εσόδων του οικείου δήμου, νομοθετώντας την αυτόματη διακοπή τους, εκτός αν ο δήμος μπορεί να τεκμηριώσει τη χρήση του ακινήτου με οποιοδήποτε τρόπο.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΟΜΙΔΑ
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματεύς
Στράτος Παραδιάς Τάσος Βάππας
Δικηγόρος Α.Π. – Πρόεδρος UIPI Δικηγόρος Α.Π. – υ.Δ.Ν..