- Λαμβάνοντας υπόψη ότι από 1.1.2022 οι Δήμοι θα επιβαρύνονται με το «τέλος ταφής» που θα ανέχεται σε 20€ ανά τόνο αποβλήτων που θα οδηγούν στους ΧΥΤΑ ή στα εργοστάσια επεξεργασίας αποβλήτων (σύμφωνα με το Νόμο που θα κατατεθεί άμεσα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος), η ανακύκλωση πλέον αποκτά υψηλότερη προτεραιότητα για τους Δήμους, ώστε να μην αναγκαστούν να αυξήσουν τα δημοτικά τέλη ;
Διακηρυγμένος στόχος της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού , που δεν συνδέεται με καμία επιβολή νέου τέλους, αλλά αποτελεί συνειδητή στρατηγική μας επιλογή, είναι η ενίσχυση της ανακύκλωσης και η υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Στο ευρωπαϊκό green deal που διαμορφώνεται, δεν γίνεται να απουσιάζουν οι πόλεις μας. Το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας υπηρετεί το μακροπρόθεσμο στόχο μας να ζούμε σε πόλεις φιλικές και ανθρώπινες, με καλύτερο περιβάλλον και ποιότητα ζωής για μας και τα παιδιά μας. Οι Δήμοι βρίσκονται όλα αυτά τα χρόνια στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας να πάψει η χώρα να έχει το θλιβερό προνόμιο, να θάβει το 80% των απορριμμάτων που παράγονται και να απέχει πολύ από την επίτευξη των ευρωπαϊκών κι εθνικών στόχων, όσον αφορά τα ποσοστά ανακύκλωσης. Δεν ευθυνόμαστε εμείς για τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν. Λάθη όπως η απουσία ολοκληρωμένου εθνικού σχεδιασμού, η ανυπαρξία ουσιαστικού ελέγχου από την Πολιτεία στη λειτουργία των συστημάτων ανακύκλωσης, η έλλειψη οργανωμένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των πολιτών. Αυτά τα λάθη πρέπει να διορθωθούν όχι γιατί φοβόμαστε μήπως αναγκαστούμε να αυξήσουμε τα δημοτικά τέλη, αλλά γιατί πιστεύουμε ότι δεν μας ταιριάζει να είμαστε ουραγοί στην ανακύκλωση. Δεν είναι για μας ζήτημα χρημάτων, αλλά ζήτημα αξιών.
- Η επιχορήγηση κατά 100% της δημιουργίας υποδομών ανακύκλωσης από το Πρόγραμμα «Αντώνης ΤΡΙΤΣΗΣ» του Υπουργείου Εσωτερικών, αλλά και τα υπόλοιπα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία (ΥΜΕΠΕΡΑΑ, Πράσινο Ταμείο), αποτελούν την αναγκαία και ουσιαστική βοήθεια της Κεντρικής Κυβέρνησης προς τους ΟΤΑ Α’ βαθμού ώστε να προωθήσουν την ανακύκλωση με την ενεργή συμμετοχή των δημοτών, ώστε η Ελλάδα να μετατραπεί από ουραγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια καλή ευρωπαϊκή πρακτική ;
Είναι σημαντικό ότι δίνεται στους Δήμους από το ΥΠΕΣ η δυνατότητα να αποκτήσουν νέο εξοπλισμό και να δημιουργήσουν απαραίτητες υποδομές για να ενισχύσουν την ανακύκλωση, μέσα από το πρόγραμμα «Αντ. Τρίτσης». Θέλω όμως να επισημάνω ένα πράγμα, δεν αρκούν τα χρήματα, όσα κι αν είναι αυτά, αν δεν συνοδεύονται κι από ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για την ανακύκλωση. Παράλληλα η χρηματοδότηση αυτή θα μπορούσε να διασυνδεθεί ακόμη περισσότερο με τα συστήματα που οι Δήμοι χρησιμοποιούν σε ποσοστό πάνω από 90%, δηλαδή κάδους και ειδικά απορριμματοφόρα.
- Πρόσφατα δηλώσατε πως «κάτι αλλάζει» στη διαχείριση αποβλήτων στην Ελλάδα. Πώς η αλλαγή της νομοθεσίας θα βοηθήσει τους δήμους της χώρας να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος σε αυτό το κομβικό ζήτημα;
Είναι θετικό ότι οι αλλαγές που προωθούνται στο νέο θεσμικό πλαίσιο για την ανακύκλωση, αναδεικνύουν το σημαντικό ρόλο των Δήμων στην υιοθέτηση κι εφαρμογή σύγχρονων και φιλικών προς το περιβάλλον, μοντέλων διαχείρισης των απορριμμάτων και προώθησης της ανακύκλωσης. Ότι καθίσταται πλέον υποχρεωτική η χωριστή συλλογή των απόβλητων συσκευασιών σε τέσσερα ρεύματα. Ότι για πρώτη φορά εισάγεται η ευρωπαϊκή αρχή “πληρώνω όσο πετάω”, δίνοντας στους Δήμους τη δυνατότητα στους Δήμους να επιβραβεύουν με χαμηλότερα δημοτικά τέλη, όσους παράγουν λιγότερα απόβλητα και ανακυκλώνουν περισσότερο.
- Πολλοί Δήμοι της επικράτειας παραμένουν ουραγοί στο θέμα της Ανακύκλωσης. Ποιες πρωτοβουλίες κατά την γνώμη σας πρέπει να ληφθούν από την πλευρά των ΟΤΑ και πώς συμβάλει η ΚΕΔΕ στην αλλαγή νοοτροπίας στη διαχείριση των απορριμμάτων;
Δεν είναι οι Δήμοι αλλά η χώρα ουραγός στην ανακύκλωση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μέχρι σήμερα η ΚΕΔΕ και οι Δήμοι ουσιαστικά στηρίζουν το εγχείρημα της ανακύκλωσης στην Πατρίδα μας, μέσα από τη λειτουργία του γνωστού σε όλους μας συστήματος του μπλε κάδου. Με τις όποιες ατέλειες, είναι η μοναδική οργανωμένη και με μετρήσιμα αποτελέσματα προσπάθεια.
Ας μην κρυβόμαστε, η κατάσταση (έως και πολεμική) που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην αγορά της ανακύκλωσής δεν βοηθά. Δεν μας ενδιαφέρει αν λειτουργούν ένα, δύο ή και περισσότερα συστήματα αρκεί να δουλεύουν νόμιμα, με κοινούς όρους και κανόνες. Να γνωρίζουμε από ποιο σύστημα μπορούμε να ζητήσουμε νέο εξοπλισμό, προφανώς ανάλογα με τα επίσημα ποσοστά ανακύκλωσης που κάθε σύστημα καταγράφει.
Να βρούμε πώς σε έναν Δήμο μπορεί να συν-λειτουργήσουν και να συν-υπάρξουν διαφορετικά συστήματα, γιατί όχι; Η ανακύκλωση δεν είναι μία binary κατάσταση. Να οργανώσουμε κοινές δράσεις ενημέρωσης, γιατί χωρίς τη συμμετοχή των πολιτών, κανένας στόχος δεν θα επιτευχθεί. Και να εφαρμοστεί ένα αποτελεσματικό και διαφανές εθνικό σύστημα ελέγχου, όσον αφορά την επίτευξη των στόχων και τον τρόπο διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών που συλλέγονται.
Η αλλαγή νοοτροπίας προϋποθέτει συμμετοχή, συνεργασίες, διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία.