Εκσυγχρονίζουμε τις υποδομές μας, υλοποιώντας «πράσινες» πολιτικές.
Οφείλουμε να αγαπήσουμε τις πόλεις μας». Με αυτή τη δήλωση ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, Δημήτρης Παπαστεργίου ξεκαθαρίζει μιλώντας στο Water and Waste ότι με «πράσινες» πολιτικές, αξιοποίηση όλων των σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων, εκπαίδευση, αποτελεσματικό διάλογο και συνεργασία μπορούν να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, προκειμένου να αλλάξει η εικόνα των πόλεων. Ως δήμαρχος Τρικκαίων ο κ. Παπαστεργίου σε μία μεστή συνέντευξη εξηγεί, με παραδείγματα, τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις μπορούν να υποδεχθούν μία νέα εποχή βιώσιμης ανάπτυξης.
- Με βάση τις προβλέψεις του νέου εθνικού κλιματικού νόμου, από το 2023, οι Δήμοι θα κληθούν να αναλάβουν την εκπόνηση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (ΔηΣΜΕΔΑ), με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019. Είναι έτοιμοι οι ΟΤΑ για ένα τέτοιου είδους εγχείρημα; Τί θα χρειαστεί;
Οι Δήμοι συνεχίζουμε να στηρίζουμε τις προσπάθειες για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και γενικότερα αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για προστασία του περιβάλλοντος. Τα ΔηΣΜΕΔΑ που αναφέρετε, περιλαμβάνουν αναλυτική απογραφή των ενεργειακών καταναλώσεων και εκπομπών CO2 σε όλο σχεδόν το φάσμα της δραστηριότητας: στα δημοτικά κτήρια, στα στάδια, στον δημοτικό φωτισμό, στις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, στα δημοτικά οχήματα κ.λπ.. Η δε παρακολούθηση της πορείας αυτών των καταναλώσεων γίνεται μέσω ετήσιας έκθεσης. Αυτό σημαίνει ότι οφείλουμε να εκσυγχρονίζουμε τις υποδομές μας, υλοποιώντας «πράσινες» πολιτικές.
- Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε περιβαλλοντικά έργα, καθώς και σε έργα που θα προωθήσουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των τοπικών κοινωνιών. Με ποιους τρόπους μπορεί να καταστεί ευκαιρία το Green Deal της ΕΕ για τους Δήμους, με δεδομένο το φιλόδοξο σχέδιο “Ελλάδα 2.0” αλλά και το “Ύδωρ 2.0” των 4 δισεκ. που αφορά τη βιώσιμη διαχείριση του νερού τα προσεχή χρόνια;
Είναι σαφές ότι η κοινωνία μας οφείλει να ανταποκρίνεται και στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στην περιβαλλοντική δράση. Η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων, η στοχοθεσία έργων, η εκπόνηση μελετών με βάση τη στοχοθεσία αυτή, η συνεργασία μεταξύ των φορέων, ο διάλογος ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και την Αυτοδιοίκηση, μπορούν να δώσουν καλύτερα, περισσότερα και πιο γρήγορα αποτελέσματα. Είτε αυτό αφορά σε προγράμματα, για παράδειγμα, για αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είτε σε δράσεις για βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών.
- Ποια είναι τα κριτήρια που πρέπει να τεθούν όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις και τη διάχυση των κονδυλίων προκειμένου να επιτευχθούν οι περιβαλλοντικοί στόχοι, αλλά και ταυτόχρονα να εξασφαλιστεί και μία οριζόντια ανάπτυξη για όλους τους πολίτες, χωρίς αποκλεισμούς;
Κατ’ αρχάς πρέπει να εμβαθύνουμε στον διάλογο και τη συνεργασία. Μεταξύ της κοινωνίας και των Δήμων, των Δήμων μεταξύ τους, των Δήμων με τις Περιφέρειες, της Αυτοδιοίκησης με την κεντρική κυβέρνηση. Επίσης, πρέπει να αναλύουμε και να εμβαθύνουμε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, η ανάγκη για έναν ορεινό Δήμο σε σχέση με τους ΣΦΗΟ είναι διαφορετική από μια πρωτεύουσα ενός νομού και διαφορετική από έναν καθαρά τουριστικό Δήμο. Ταυτοχρόνως, οφείλουμε ως Αυτοδιοίκηση να θέτουμε στόχους που να εξυπηρετούν τους πολίτες, να συμβαδίζουμε με τις ανάγκες της κοινωνίας και να δίνουμε ώθηση σε δράσεις που με τη σειρά τους ωθούν σε νέα δεδομένα. Τα κριτήρια συνδιαμορφώνονται, αλλά έχουν πάντα έναν στόχο: να προσφέρουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
- Η συζήτηση για την ανακούφιση των μεγάλων αλλά και των μικρότερων πόλεων από την κίνηση των οχημάτων, σε συνδυασμό με την μείωση της μόλυνσης και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων είναι έντονη. Μπορούν να γίνουν ανθρώπινες οι πόλεις μας; Πώς;
Ήδη έχουμε κάνει βήματα. Οι Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ) που εμπεριέχουν τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) είναι μια πολύ σοβαρή προσπάθεια που ήδη αποδίδει σε Δήμους που τα υλοποιούν. Ουσιαστικά έχουμε εργαλεία, τα οποία με πραγματικά στοιχεία, μας λένε πώς να αλλάξουμε τις πόλεις μας. Και το κάνουμε ήδη πράξη. Όπως θα συμβεί σταδιακά και με την ηλεκτροκίνηση, που φαίνεται πως μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας και θα αλλάξει και τον τρόπο κίνησης στην πόλη, αλλά και τις ανάγκες μας. Περισσότερο από όλα όμως, οφείλουμε να αγαπήσουμε τις πόλεις μας.
- Η κυκλική οικονομία, η ανακύκλωση, η βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων είναι διαχρονικά ένα κυρίαρχο περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα. Η χώρα μας παραμένει ουραγός σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες είναι κρίσιμες. Τι μέλλει γενέσθαι;
Θα μου επιτρέψετε να σας φέρω δύο παραδείγματα από τον Δήμο μας. Το ένα, η έμφαση που δώσαμε με τον Μύλο των Ξωτικών στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Όσα αναφέρετε για κυκλική οικονομία, για ανακύκλωση, για βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων, τα προβάλλουμε ως καλές πρακτικές, ως ανάγκη για να είναι απαραίτητα στοιχεία της καθημερινότητας, για εμάς και για τις επόμενες γενιές. Φυσικά, κάθε μία από αυτές τις δραστηριότητες απαιτεί προγραμματισμό, έργα, συνεργασίες, ετοιμότητα για χρηματοδοτήσεις. Το δεύτερο παράδειγμα, ο ΧΥΤΑ που φιλοξενούν τα Τρίκαλα για όλη τη δυτική Θεσσαλία. Το βήμα που έγινε πριν 20 χρόνια με την κατασκευή του ΧΥΤΑ, το συνεχίζουμε με τη δεύτερη κυψέλη, που αναβαθμίζει την υποδομή, που «βλέπει» μπροστά, με βάση την πληθυσμιακή αύξηση. Πολλά παραδείγματα σε άλλους Δήμους, με παρόμοιας έκτασης και σημασίας δραστηριότητες, δίνουν τον τόνο, για το πώς πρέπει να κινηθούμε.