Δημήτρης Παπαστεργίου: Αν δεν βάλουμε ή αν δεν αλλάξουμε περιεχόμενο  στα συστήματα που έχουμε, δεν θα αλλάξει τίποτα

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η Ημερίδα που διοργάνωσαν το Υπουργείο Εσωτερικών (ΥΠΕΣ), η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ), και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) με θέμα, «Ενισχύοντας το σύστημα διακυβέρνησης των ΟΤΑ».

Περισσότερα από 400 αιρετοί και στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης και της δημόσιας διοίκησης, είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τους μηχανισμούς και τα εργαλεία ενίσχυσης της διαφάνειας και των διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου με στόχο την αποτελεσματική λειτουργία και τη χρηστή διακυβέρνηση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Χαιρετισμούς απεύθυναν:

Ο Υπουργός Εσωτερικών, κ. Μάκης Βορίδης ο οποίος χαρακτήρισε στρατηγική επιλογή του Υπουργείου Εσωτερικών αλλά και ολόκληρης της Κυβέρνησης την αντιμετώπιση της διαφθοράς και εξήρε τον κρίσιμο ρόλο του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου σε αυτή την προσπάθεια. Προανήγγειλε μάλιστα την ενίσχυση της προσπάθειας αυτής με το υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου για το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς και το Εθνικό Σχέδιο Ακεραιότητας. Επιπλέον, σημείωσε ότι η παρούσα Κυβέρνηση πέτυχε να βελτιώσει σημαντικά τη θέση της πατρίδας μας στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και τόνισε την ανάγκη οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναπτύξουν το δικό τους Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, προσαρμοσμένο στις δικές τους απαιτήσεις. Στο πλαίσιο αυτό ανέδειξε και ενθάρρυνε την πιλοτική προσπάθεια που επιχειρείται σε συνεργασία με τον Δήμο Πλατανιά για την υλοποίηση ενός διαδημοτικού Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου στην Κρήτη. Τέλος, ο κ. Βορίδης ευχαρίστησε όλους τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης καθώς και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας, την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης για τη συνδρομή τους στην ανάπτυξη των διαδικασιών Εσωτερικού Ελέγχου στους ΟΤΑ με στόχο την ενίσχυση της λογοδοσίας, προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η λειτουργία και η χρηστή διακυβέρνηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, κ. Στέλιος Πέτσας αναφέρθηκε στις θεσμικές παρεμβάσεις που έχει αναλάβει το Υπουργείο Εσωτερικών, χαρακτηρίζοντας κομβικό και απαραίτητο στοιχείο τον νόμο για τον «Εσωτερικό Έλεγχο» που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή των Ελλήνων, προκειμένου κεντρικό κράτος και αυτοδιοίκηση να προσφέρουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους πολίτες. Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών έκανε ξεχωριστή μνεία στο φιλόδοξο έργο της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) σχετικά με την καταγραφή των διαδικασιών που ακολουθούν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες της χώρας, προκειμένου να προσφέρουν στους πολίτες όλα όσα έχουν ανάγκη. Μέχρι σήμερα, όπως επισήμανε ο κ. Πέτσας, έχουν καταγραφεί περισσότερες από 684 διαδικασίες για τους Δήμους και περίπου 700 για τις Περιφέρειες. Πρόκειται, όπως πρόσθεσε, για το πρώτο σοβαρό βήμα όσον αφορά στην αποτύπωση των υφιστάμενων διαδικασιών που χρησιμοποιούνται στην αυτοδιοίκηση και το οποίο –μέσα από έναν ευρύ ανασχεδιασμό– θα επιτρέψει την απλούστευση των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους δημότες, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη μείωση της διαφθοράς και της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων που παρατηρείται όλα αυτά τα χρόνια και, ως εκ τούτου, σε μεγαλύτερη αυτονομία σε κάθε επίπεδο διακυβέρνησης. Ο  Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών υπογράμμισε ότι η πρόταση της ΕΕΤΑΑ για απλούστευση των υφιστάμενων διαδικασιών και μείωσή τους –περίπου κατά το ήμισυ– αποτελεί πολύ σημαντικό πυλώνα στη συζήτηση της «Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης», η οποία ήδη έχει εκκινήσει, είτε για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κράτος προς την αυτοδιοίκηση, είτε από την αποκεντρωμένη διοίκηση προς την αυτοδιοίκηση ή και προς άλλα υπουργεία. «Είμαι πεπεισμένος ότι με την υλοποίηση όλων αυτών, το 2023, η ενδυνάμωση του ρόλου κράτους και αυτοδιοίκησης θα είναι πλέον ορατή στους πολίτες», τόνισε χαρακτηριστικά. Ο κ. Πέτσας αναφέρθηκε, τέλος, στις παρεμβάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών για την ενίσχυση της αυτοδιοίκησης με εξειδικευμένο προσωπικό, καθώς και με τους απαραίτητους πόρους. Ειδικότερα, ως προς το τελευταίο, τόνισε ιδιαίτερα τη σημασία των διαθέσιμων αναπτυξιακών χρηματοδοτικών εργαλείων για τους ΟΤΑ α’  και β’ βαθμού, αλλά και τις στοχευμένες ενέργειες για την αναμόρφωση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, προκειμένου –όπως είπε– να οδηγηθούμε, το επόμενο διάστημα, στη σταδιακή αναστροφή της πορείας συρρίκνωσης των τελευταίων ετών”. 

Ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, κ. Άγγελος Μπίνης, αναφερόμενος  στο Εθνικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς σημείωσε ότι: «για πρώτη φορά στην Ελλάδα συζητήθηκε λεπτομερώς και υιοθετήθηκε στο ανώτερο δυνατό πολιτικό επίπεδο η εθνική στρατηγική για την καταπολέμηση της διαφθοράς». Σε αυτό το σχέδιο, συνέχισε ο κ. Μπίνης, η ενδυνάμωση των μηχανισμών ακεραιότητας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης συνεχίζει να αποτελεί προτεραιότητα, προκειμένου να αξιοποιήσουμε την πρόοδο που έχει γίνει μέχρι σήμερα».

Αναφέρθηκε στο σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου λέγοντας ότι «προσπαθούμε εδώ και αρκετά χρόνια να ενδυναμώσουμε το σύστημα εσωτερικού ελέγχου, μέρος του οποίου αποτελούν οι μονάδες εσωτερικού ελέγχου αλλά και η λειτουργία διαχείρισης κινδύνων. Αυτή τη φορά θα τα καταφέρουμε γιατί έχουμε ενώσει τις δυνάμεις μας όλοι οι αρμόδιοι φορείς».

Ο Διοικητής της ΕΑΔ κλείνοντας τόνισε ότι «ακούμε τις αγωνίες των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και των αιρετών, και στεκόμαστε δίπλα τους με πρακτικά εργαλεία σαν αυτά που παρουσιάζουμε σήμερα και στοχευμένα προγράμματα εκπαίδευσης με στόχο να απαντήσουμε στις προσδοκίες των πολιτών για καλύτερες υπηρεσίες και διαφάνεια σε όλες τις δράσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης».

Ο Πρόεδρος  της ΕΝΠΕ, κ. Απόστολος Τζιτζικώστας αναφερόμενος στις Περιφέρειες και τους  Δήμους είπε χαρακτηριστικά «είμαστε το πιο αξιόπιστο και κοντινό στους πολίτες επίπεδο διακυβέρνησης και οφείλουμε η διοίκηση μας να ασκείται βάσει συγκεκριμένων κανόνων, που διασφαλίζουν ακόμα περισσότερο τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα του έργου μας. Εξάλλου, σε δύο διαδοχικές κρίσης, τη δεκαετή οικονομική κρίση και την παγκόσμια υγειονομική κρίση, οι δεκατρείς Περιφέρειες της χώρας αποδείξαμε ότι είμαστε φορείς σταθερότητας και αποτελεσματικότητας».

Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ.  Δημήτρης Παπαστεργίου κατά τον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στο νέο σύστημα διακυβέρνησης των ΟΤΑ, δανειζόμενος «όρους πληροφορικής», όπως είπε χαρακτηριστικά. «Είναι σημαντικό, είπε, να αρχίσουμε να μιλάμε για έξυπνες πόλεις, εφαρμογές και δίκτυα αλλά αν δεν βάλουμε περιεχόμενο ή αν δεν αλλάξουμε περιεχόμενο στα συστήματα που έχουμε, δεν αλλάξει τίποτα. Και το περιεχόμενο εν προκειμένω είναι η νοοτροπία , είναι οι δεξιότητες, είναι αυτό ακριβώς που πρέπει να ξεκινήσουμε: Να αλλάξουμε δηλαδή τελείως τον χαρακτήρα της Αυτοδιοίκησης» Αλλά και τα «παραθυράκια» στους νόμους και τα προβλήματα που δημιουργούν, είπε, πάλι η πληροφορική μπορεί  να μας διδάξει πώς να τα λύσουμε τη μαγική λέξη «διαδικασίες». «Όταν γράφουμε κώδικα , συνέχισε, αν έχουμε ένα κομμάτι κώδικα που επαναλαμβάνεται δεν καθόμαστε να τον ξαναγράψουμε. Δημιουργούμε μια διαδικασία και την επαναχρησιμοποιούμε κάθε φορά που θέλουμε να κάνουμε το ίδιο πράγμα. Το ίδιο πράγμα πρέπει να κάνουμε και με τη λειτουργία των υπηρεσιών μας, δεν υπάρχει λόγος να ανακαλύπτουμε παρεμφερείς διαδικασίες. Είναι αυτό και προχωράμε παρακάτω». Αναφερόμενος δε στον Κώδικα Συμπεριφοράς Αιρετών Οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που παρουσιάστηκε σήμερα, ο κ. Παπαστεργίου τον παρομοίωσε ως τον TOC, τον πίνακα περιεχομένων ενός σκληρού δίσκου, ο οποίος περιέχει όλες τις πληροφορίες «και γρήγορα, εύγλωττα, χωρίς να ψαχνόμαστε, μπορούμε να βρούμε ή να θυμηθούμε καλές πρακτικές που πρέπει να ακολουθήσουμε». Ο κ. Παπαστεργίου υπογράμμισε την εξαιρετική συνεργασία της ΚΕΔΕ με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η οποία όπως είπε χαρακτηριστικά έρχεται να βάλει διαδικασίες προκειμένου να προφυλαχθούμε και εμείς και όλοι οι καλοπροαίρετοι αιρετοί και οι υπάλληλοι των δήμων». Παράλληλα εξήρε τη σημαντική συμβολή της ΕΕΤΑΑ στην καταγραφή, κωδικοποίηση και απλούστευση των διαδικασιών που ισχύουν στη λειτουργία των δήμων.

Ο Πρόεδρος ΠΕΔΑ, κ. Γιώργος Μαρκόπουλος σημείωσε ότι: «συνειδητοποιούμε πως η διακυβέρνηση σε όλα της τα επίπεδα οφείλει να αποτάξει την τυπολατρία η οποία οδηγεί σε ατέρμονη γραφειοκρατία τόσο για τους πολίτες όσο και για τους ίδιους τους υπαλλήλους. Όπως ανέφερε ο κ. Μαρκόπουλος «Να υπάρξει εκατέρωθεν εμπιστοσύνη μεταξύ του ανθρώπινου δυναμικού του δημοσίου και της διοίκησης και από κοινού με στοχευμένο πλαίσιο δράσης να προχωρήσουν σε νομούς τομής που θα εξυγιάνουν τον δημόσιο φορέα.

Οποιαδήποτε άλλη πρακτική αποδεδειγμένα έφερε τη χώρα μπροστά σε αδιέξοδα και πρέπει να αφήσουμε πίσω το παρελθόν αν θέλουμε να λειτουργήσει το Δημόσιο Μάνατζμεντ στη χώρα μας».

Η Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) Δρ. Παρασκευή Δραμαλιώτη, στον χαιρετισμό της αναφέρθηκε στην εξαιρετική ομαδική εργασία που συντελείται με τις κατευθύνσεις του Υπουργού Εσωτερικών, κου Μ. Βορίδη, μεταξύ της ΕΑΔ, της ΚΕΔΕ, της ΕΕΤΑΑ και του ΕΚΔΔΑ για την υλοποίηση των εμβληματικών νομοθετημάτων που έχει εισάγει το Υπουργείο Εσωτερικών. Υπογράμμισε πως το ΕΚΔΔΑ αποτελεί τον εκπαιδευτικό βραχίονα εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί και νομοθετηθεί σε κυβερνητικό επίπεδο, όπως είναι, μεταξύ άλλων, ο ν.4622 που προβλέπει τη λειτουργία του κλάδου Επιτελικών Στελεχών.

Τόνισε τη σημασία της προσπάθειας που γίνεται στο πεδίο του Εσωτερικού Ελέγχου με την υλοποίηση από το ΕΚΔΔΑ – σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και την ΕΑΔ – ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων πιστοποίησης Εσωτερικών Ελεγκτών, ενός «πιλότου καινοτομίας» με τη χρήση νέων ψηφιακών εργαλείων, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Δραμαλιώτη. Η Πρόεδρος του ΕΚΔΔΑ πρόσθεσε πως, παράλληλα με την πιστοποίηση 100 Εσωτερικών Ελεγκτών, η προσπάθεια συνεχίζεται με την υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων για την πιστοποίηση των Συμβούλων Ακεραιότητας και των υπαλλήλων κατηγορίας ΔΕ. Ιδίως όσον αφορά στην πιστοποίηση συνολικά των επιμορφώσεων που παρέχει το ΕΚΔΔΑ, η κα Δραμαλιώτη αναφέρθηκε στην ενίσχυση μιας νέας νοοτροπίας για το μέλλον, η οποία βασίζεται στην απαιτητική διαδικασία αξιολόγησης των υπαλλήλων που τις παρακολουθούν και επιθυμούν να πιστοποιηθούν για αυτές. Κλείνοντας, δεσμεύτηκε για άμεση υλοποίηση από το ΕΚΔΔΑ και νέων κυβερνητικών πρωτοβουλιών, όπως η επιμόρφωση των υπαλλήλων που θα στελεχώσουν τον επιτελικό κλάδο. 

Κατά τη θεματική: Κώδικας Συμπεριφοράς των Αιρετών Οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στελέχη της ΚΕΔΕ – ΕΕΤΑΑ – Ε.Α.Δ. και μέλη της ομάδας εργασίας που διαμόρφωσαν τον Κώδικα συζήτησαν για τα νέα δεδομένα που αυτός εισάγει στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας καθώς και στο πως μπορεί να συμβάλει στην αναβάθμιση της λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μέσα από πρακτικά παραδείγματα και καλές πρακτικές.

Εισηγήσεις:

• Υπουργείο Εσωτερικών, Γενικός Γραμματέας Εσωτερικών και Οργάνωσης, κ. Μιχάλης I. Σταυριανουδάκης
• Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), Γεν. Διευθυντής, κ. Γ. Καραγιάννης
• Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), Νομικός Σύμβουλος κ. Αργ. Παπακωνσταντίνου
• Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), Προϊσταμένη Νομικής Υπηρεσίας, κα Ντ. Αλεξίου

Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Χρήστος Κούρτης, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Πολιτικών και Προτύπων Ακεραιότητας, Εθνική Αρχή Διαφάνειας.

Κατά τη θεματική: Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου Δημοσιονομικής Διαχείρισης ΟΤΑ/ ΣΕΕΔΔ ΟΤΑ:  Στελέχη φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της ΕΑΔ αναφέρθηκαν στη λειτουργία ενός Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου και πως μπορεί να συμβάλει στη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση ως πρακτικού εργαλείου των Δήμων για την παρακολούθηση της ορθής λειτουργίας 20 βασικών δημοσιονομικών διαδικασιών τους, με σκοπό την ενίσχυση της διαφάνειας, της δημόσιας λογοδοσίας και του ελέγχου, στη βάση του νέου θεσμικού πλαισίου που ορίζει ο ν. 4795/2021. Οι ανάγκες συμμόρφωσης των Δήμων με τις πρόσφατες επιταγές του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και με τις διατάξεις του ν. 4795/2021, καταδεικνύουν τη χρησιμότητα του πρακτικού αυτού Εγχειριδίου. 

Εισηγήσεις: 

• Αντιπρόεδρος Ελεγκτικού Συνεδρίου, κ. Κ. Κωστόπουλος
• Υπουργείο Οικονομικών/ΓΛΚ – Ειδικός Γραμματέας Δημοσιονομικών Ελέγχων, κ. Παναγιώτης Αλεξόπουλος
• Πρόεδρος Επιτροπής Θεσμών ΚΕΔΕ & Μέλος στη Διοικούσα Επιτροπή των ΚΕΔΕ – ΕΑΔ – ΕΕΤΑΑ για το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, Δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, κ. Γρ. Κωνσταντέλλος
• Διευθυντής Οικονομικής Ανάπτυξης, Οργάνωσης & Περιβάλλοντος, Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ Α.Ε.), Οικονομολόγος, κ. Γιάννης Γούπιος
• Ειδικός Συνεργάτης Προέδρου Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, κ. Θεοδ. Χατζηιωαννίδης

Τη συζήτηση συντόνισε, η Προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης Ακεραιότητας και Λογοδοσίας της ΕΑΔ,  κα Μ. Κωνσταντινίδου 

Κατά τη θεματική: «Η συμβολή της επιμόρφωσης στην ενίσχυση της διακυβέρνησης των ΟΤΑ»  στελέχη του ΕΚΔΔΑ, της ΚΕΔΕ και της ΕΑΔ εστίασαν σε στοχευμένα επιμορφωτικά προγράμματα που έχει εκπονήσει το ΕΚΔΔΑ και απευθύνονται σε Αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ Βαθμού.

Εισηγήσεις: 

-Παρασκευή Χαραλαμπογιάννη, Γενική Γραμματέας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα,  ΥΠΕΣ

• Εθνική Αρχή Διαφάνειας, Προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης Ακεραιότητας και Λογοδοσίας, κα Μ. Κωνσταντινίδου (Ο ρόλος της επιμόρφωσης στην ομοιόμορφη και ουσιαστική εφαρμογή του νόμου για τον εσωτερικό έλεγχο στους ΟΤΑ Α’ βαθμού)
• Γρηγόρης Κωνσταντέλλος Πρόεδρος, Επιτροπή Θεσμών ΚΕΔΕ Μέλος στην ΕΠ

ΚΕΔΕ-ΕΑΔ-ΕΕΤΑΑ για τον Εσωτερικό Έλεγχο, Δήμαρχος Βάρης –Βούλας –  Βουλιαγμένης

• Δρ. Σαράντης Κουγιού, Υπεύθυνος Σπουδών & Έρευνας και Συντονιστής του Τομέα «Δημόσια Διοίκηση & Διακυβέρνηση», Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ)/ΕΚΔΔΑ
• Δρ. Φανή Κομσέλη, Υπεύθυνη Σπουδών και Έρευνας, Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ)/ΕΚΔΔΑ 

Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Κωνσταντίνος Τζήμας, Διευθυντής, Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ) /ΕΚΔΔΑ