Της Κατερίνας Μήτσου
Πρόσφατα, η γνωστή σε όλους οικονομική εφημερίδα Financial Times δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον διαδικτυακό παιχνίδι προσομοίωσης, που αφορά στην κλιματική αλλαγή, ένα θέμα με το οποίο η παγκόσμια κοινότητα ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια.
Το παιχνίδι δημιουργήθηκε από την εφημερίδα, σε συνεργασία με την Infosys (συμβουλευτική εταιρία ψηφιακής καινοτομίας) και παρόλο που δεν αποτελεί μια τέλεια προσομοίωση του μέλλοντος, είναι ωστόσο βασισμένο σε επιστημονικά στοιχεία και πραγματικές έρευνες και μελέτες.
Στόχος του παιχνιδιού; Να διατηρήσει ο χρήστης την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια, στο μηδέν (net zero), μέχρι το 2050. Επιπλέον μέλημα, να αντιμετωπιστούν ολοκληρωμένα όλα τα αέρια του θερμοκηπίου και να προστατευτούν οι άνθρωποι και η φύση, για να παραμείνει ο πλανήτης κατοικήσιμος.
Καμία απολύτως πίεση δηλαδή… το μέλλον του πλανήτη βρίσκεται στα χέρια σας!
Καλή σας Επιτυχία!
(Επισκεφθείτε το παιχνίδι στην εξής διεύθυνση: https://ig.ft.com/climate-game )
Ο χρήστης αναλαμβάνει τον ρόλο του παγκόσμιου Υπουργού/Πρεσβευτή για τις μελλοντικές γενεές και οφείλει ούτε λίγο ούτε πολύ, να λάβει τις αποφάσεις εκείνες που τα κράτη αποφεύγουν τις τελευταίες δεκαετίες, όσο δύσκολες ή δυσάρεστες μπορεί να είναι. Στο εγχείρημα αυτό θα έχει τη βοήθεια ενός από τους τέσσερεις συμβούλους που προσφέρει το παιχνίδι:
- Μίας έφηβης ακτιβίστριας
- Ενός επιχειρηματία που αναπτύσσει καινοτόμες τεχνολογίες
- Ενός επαγγελματία που επηρεάζει τους παγκόσμιους ηγέτες ή
- Μίας πολιτικού που προωθεί νέες πολιτικές αλλαγής.
Ξεκινώντας το παιχνίδι ο χρήστης έχει στη διάθεσή του 100 μονάδες (credits), τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει ανάλογα με τις προτεραιότητες του για να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες, να επιβάλλει μέτρα και νέες πολιτικές, ή να προχωρήσει σε κάθε είδους πρωτοβουλία που θα τον φέρει πιο κοντά στον στόχο του. Ανάλογα με τις κινήσεις του και την επιτυχία που θα έχουν οι δράσεις του, ανταμείβεται ανάλογα με νέες μονάδες που τον βοηθούν να προχωρήσει στους επόμενους γύρους του παιχνιδιού. Αν όμως χρησιμοποιήσει παραπάνω από αυτά που διαθέτει όχι μόνο χάνει το παιχνίδι αλλά και απολύεται από τη θέση του.
Το παιχνίδι χωρίζεται σε τρείς γύρους, που αφορούν περιορισμένα χρονικά διαστήματα και έχουν συγκεκριμένους στόχους.
Στον πρώτο γύρο που αφορά στο διάστημα 2022 – 2025, ο χρήστης πρέπει όχι μόνο να σταματήσει την κατασκευή νέων εργοστασίων άνθρακα, αλλά να κλείσει ταυτόχρονα όσα εργοστάσια λειτουργούν στις πλούσιες χώρες. Παράλληλα, με τις αποφάσεις του, καλείται να επενδύσει σε καινοτόμες τεχνολογίες που απαιτούνται για τον περιορισμό των εκπομπών και να αντιμετωπίσει τις εκπομπές μεθανίου προκειμένου να διατηρήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Τέλος, θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει την ορθή χρήση γης, καθώς οι κακές γεωργικές πρακτικές και η αποψίλωση των δασικών εκτάσεων εμποδίζουν την ικανότητα του εδάφους και των δέντρων να αποθηκεύουν άνθρακα.
Στο δεύτερο γύρο, που αφορά στο διάστημα 2026 – 2030, ο χρήστης οφείλει να εστιάσει τις προσπάθειες του στη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε εναλλακτικές μορφές καθαρής ενέργειας και κατ’ επέκταση οικονομίας. Οι αποφάσεις αυτές θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στις ζωές μεγάλου μέρους του παγκοσμίου πληθυσμού είτε μέσω αλλαγών στους τομείς της βιομηχανίας, είτε της αύξησης της φορολογίας, ωστόσο η μετάβαση αυτή θα δημιουργήσει πολλές ευκαιρίες που ο χρήστης θα πρέπει να αξιοποιήσει. Για το λόγο αυτό θα πρέπει παράλληλα να υπάρξει μέριμνα για την κατασκευή υποδομών που θα βοηθήσουν στην καθημερινή αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματική αλλαγής.
Σημαντικές είναι επίσης οι αποφάσεις που θα πρέπει να λάβει ο χρήστης σε θέματα που αφορούν στα αεροπορικά ταξίδια (ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας συνιστά τα αεροπορικά ταξίδια των επιβατών να περιοριστούν σε επίπεδα προ της πανδημίας), αλλά και στο θέμα των κατοικιών που συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην κλιματική αλλαγή, κυρίως λόγω των συστημάτων θέρμανσης που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα, αλλά και τις εκπομπές που παράγονται κατά την κατασκευή οικοδομικών υλικών και την απώλεια θερμότητας λόγω αναποτελεσματικότητας. Η μόνωση των υφιστάμενων κατοικιών και η εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών ή αντλιών θερμότητας —γνωστές ως «μετασκευή» — είναι το κλειδί για τη μείωση των επιπτώσεων.
Στον τρίτο και τελευταίο γύρο που αφορά στο διάστημα 2031 – 2050, οι πολιτικές που θα πρέπει να προωθήσει ο χρήστης οφείλουν να εστιάσουν και στη συμπεριφορά των πολιτών σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι κάτοικοι των πλουσιότερων περιοχών θα πρέπει να περιορίσουν τη χρήση ενέργειας και να χρησιμοποιήσουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, προκειμένου να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες. Παράλληλα, θα πρέπει να επιταχυνθεί η στροφή προς την πράσινη τεχνολογία και την κυκλική οικονομία, όπου τα υλικά ανακυκλώνονται ευρέως και επαναχρησιμοποιούνται, αντί να εξορύσσονται συνεχώς από τα πεπερασμένα αποθέματα, με τρόπους που βλάπτουν τον πλανήτη. Προς την ίδια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί και η βιομηχανία, χρησιμοποιώντας εναλλακτικά το πράσινο υδρογόνο και τα συστήματα δέσμευσης του άνθρακα.
Αν τα πράγματα έχουν πάει καλά μέχρι το σημείο αυτό θα μπορέσετε να δείτε τα αποτελέσματα των πρωτοβουλιών και ενεργειών σας στο τελικό τμήμα του παιχνιδιού και να αντιληφθείτε αν καταφέρατε να μηδενίσετε τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, να περιορίσετε την υπερθέρμανση του πλανήτη και αν με λίγα λόγια σώσατε τον πλανήτη και το ανθρώπινο γένος από την καταστροφή του.
Προσοχή τα παρακάτω αποκαλύπτουν την πλοκή του παιχνιδιού ή αλλιώς Spoiler Alert:
Όσες φορές το δοκιμάσαμε, όσα ρηξικέλευθα και καινοτόμα εργαλεία χρησιμοποιήσαμε, όσο «προκλητικές», δύσκολες και δυσάρεστες και αν ήταν οι αποφάσεις που πήραμε, φτάσαμε μεν κοντά στο στόχο μας αλλά ποτέ δεν αγγίξαμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Κάτι που λέει πολλά για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα, τον αντίκτυπο των μέχρι τώρα δράσεων και αποφάσεων μας είτε ως ηγέτες, είτε ως πολιτικοί, είτε ως απλοί πολίτες και τα αποτελέσματα που πιθανότατα θα έχει η μέχρι σήμερα καθυστέρηση, άρνηση και αδιαφορία μπροστά σε ένα πρόβλημα που ουσιαστικά οι ίδιοι δημιουργήσαμε.
Σε μία λίγο πιο αισιόδοξη νότα δεν πρέπει φυσικά να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι προσομοίωσης, αρκετά ρεαλιστικό, που δεν μπορεί ίσως να λάβει υπόψη του, τα εκτός των άλλων θαυμαστά πράγματα που μπορεί να κάνει το ανθρώπινο γένος, έστω και την τελευταία στιγμή….είναι αυτό όμως αρκετό για τον πλανήτη μας;
[1] Το παρόν άρθρο αποτελεί σύντομη παρουσίαση του διαδικτυακού παιχνιδιού που δημιούργησαν οι Financial Times και έχει βασιστεί σε αντίστοιχο άρθρο που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της εφημερίδας στις 21/4/2022 https://www.ft.com/content/ff6c1eba-4111-44cf-b37d-01b477a3761d