Η ιθαγένεια της ΕΕ, η ελεύθερη κυκλοφορία, το δικαίωμα ψήφου και η ενεργός συμμετοχή του πολίτη, είναι το κεντρικά θέματα του φόρουμ που διοργανώνει η Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ), στις 28 Νοεμβρίου 2012 στις Βρυξέλλες, ενόψει του Ευρωπαϊκού έτους των πολιτών 2013.
Με τη διοργάνωση του συγκεκριμένου φόρουμ η Επιτροπή των Περιφερειών, επιδιώκει να τονίσει τον καθοριστικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τα δικαιώματά τους, τη συμμετοχή τους στη συζήτηση για τις εξελίξεις στην ιθαγένεια της ΕΕ και στην Ευρώπη γενικότερα.
Κατά τη διάρκειά του θα γίνει απολογισμός του αντίκτυπου της Image CaptionPage Content ιθαγένειας της ΕΕ για την χάραξη τοπικής και περιφερειακής πολιτικής.
Με συζητήσεις στην Ολομέλεια και παράλληλα εργαστήρια για την ιθαγένεια, πολιτικοί, εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες θα αναπτύξουν το πώς οι περιφέρειες και οι πόλεις μπορούν να διαχειριστούν τον αντίκτυπο της ελεύθερης κυκλοφορίας και των δικαιωμάτων ψήφου, καθώς και πώς θα ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή των πολιτών της ΕΕ στην επικράτειά τους.
Ομιλητές θα είναι ο Πρόεδρος της ΕτΠ, Ramon Valcárcel, η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Viviane Reding και η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντιγόνη Παπαδοπούλου, καθώς και άλλοι είκοσι περίπου εμπειρογνώμονες υψηλού επιπέδου, προερχόμενοι από τη δημόσια διοίκηση, την πανεπιστημιακή κοινότητα και την κοινωνία πολιτών.
Παράλληλα με την εκδήλωση, θα πραγματοποιηθεί έκθεση και θα παρουσιαστεί το «Διαβατήριο του πολίτη της ΕΕ».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της ΕτΠ, Ramón Valcárcel, αυτή η ιδιότητα είναι κάτι παραπάνω από ένα συμβολικό συμπλήρωμα στη διαδικασία οικονομικής ολοκλήρωσης των τελευταίων δεκαετιών: «Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τα δικαιώματα του πολίτη της ΕΕ αποτελούν ουσιαστικό μέσο αντιμετώπισης των σοβαρότερων προκλήσεων της ΕΕ. Για παράδειγμα, θεωρώ ότι υπάρχει άμεση συνάφεια του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας με την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», δεδομένης της ολοένα μεγαλύτερης σημασίας της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, της απασχολησιμότητας ή της διά βίου μάθησης πέραν των εθνικών συνόρων. Από την άλλη πλευρά, η άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις τοπικές εκλογές και στις ευρωεκλογές δίνει μια πειστική απάντηση στον ολοένα αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό. Μέλημά μας είναι να καταστήσουμε σαφές ότι οι πολίτες μας, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή τόπου διαμονής, έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στο γίγνεσθαι στης ΕΕ».
Το 2013 ως Ευρωπαϊκό έτος των πολιτών σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή στο Πρόγραμμα δράσης για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο συμπεριλαμβάνει τη δημοσίευση της Έκθεσης του 2013 για τη ιθαγένεια και άλλες δράσεις με σκοπό την εμπέδωση της ιδιότητας του πολίτη της ΕΕ. Ο Roberto Pella (IT/EPP), εισηγητής της γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα την προηγούμενη Έκθεση για τη ιθαγένεια (2010), τονίζει ότι ένα από τα κυριότερα συμπεράσματα της γνωμοδότησης δεν έχει πάψει να είναι επίκαιρο: «Πρέπει να ενισχυθεί η ενεργός συμμετοχή στα κοινά της ΕΕ. Οι στατιστικές δείχνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών δεν έχει πλήρη επίγνωση των δικαιωμάτων της. Πιστεύω ότι είναι ευθύνη των αρχών της δημόσιας διοίκησης να πετύχουν την ενεργό συμμετοχή των πολιτών τους σε ένα κοινό σχέδιο, που θα τους προσφέρει μακροπρόθεσμες προοπτικές. Πιο συγκεκριμένα, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην αποτελεσματική και ουσιαστική άσκηση των δικαιωμάτων του πολίτη της ΕΕ».
Τη βαρύτητα των δικαιωμάτων του πολίτη της ΕΕ τονίζει και ο Holger Poppenhäger (DE/PES), επίσης εισηγητής γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα την εφαρμογή του Προγράμματος της Στοκχόλμης: «Ως μέρος της κοινής ευθύνης μας για την πραγμάτωση της ιδιότητας του πολίτη της ΕΕ και της εφαρμογής της αρχής της επικουρικότητας, οι δήμοι και οι περιφέρειες συμβάλλουν στη διάδοση μιας υγιούς “αντίληψης περί θεμελιωδών δικαιωμάτων”, με έμφαση στην αρχή της συμμετοχής στα κοινά, όπως αυτή ορίζεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας και στα εθνικά συντάγματα των κρατών μελών. Επομένως, θα πρότεινα, μεταξύ άλλων, να δοθούν στους πολίτες της ΕΕ περισσότερες ευκαιρίες συμμετοχής στις εκλογές της χώρας όπου διαμένουν».
Όσον αφορά το ζήτημα των εκλογικών δικαιωμάτων, ο Györgi Gemesi (EPP/HU) καταρτίζει επί του παρόντος γνωμοδότηση πρωτοβουλίας για λογαριασμό της ΕτΠ με προσωρινό τίτλο «Ενίσχυση της ιδιότητας του πολίτη της ΕΕ μέσω της προαγωγής των εκλογικών του δικαιωμάτων». Ο Ούγγρος εισηγητής θα παρουσιάσει το σχέδιο γνωμοδότησης στην προγραμματισμένη για τις 4 Δεκεμβρίου 2012 συνεδρίαση της επιτροπής CIVEX.
Για περισσότερες πληροφορίες (όχι όλες διαθέσιμες στα ελληνικά) και συμμετοχή: www.cor.europa.eu/EY2013