Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών εγκρίθηκε η υλοποίηση Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών 2021-2025.
Στόχος του Προγράμματος είναι η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση έκτακτων και απρόβλεπτων αναγκών που προκύπτουν από θεομηνίες, όπως σεισμοί, χιονοστιβάδες, κατολισθήσεις, πλημμύρες, ανεμοστρόβιλοι, τυφώνες, εκρήξεις ηφαιστείων, πυρκαγιές δασών, καθώς και ανεξέλεγκτες πυρκαγιές από φυσικά αίτια.
Το Πρόγραμμα χρηματοδοτείται από αμιγώς εθνικούς πόρους του ΠΔΕ και δομείται σε τρία (3) Υπο-Προγράμματα:
• Υπο-Πρόγραμμα Υποδομών ΟΤΑ
• Υπο-Πρόγραμμα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών
• Υπο-Πρόγραμμα Περιβάλλοντος
Το Υπουργείο Εσωτερικών και οι Περιφέρειες ορίζονται φορείς χρηματοδότησης και διαχείρισης του Υπο-Προγράμματος Υποδομών ΟΤΑ, στο οποίο δυνητικοί δικαιούχοι είναι οι Περιφέρειες, οι δήμοι, οι Σύνδεσμοι Δήμων και τα Νομικά Πρόσωπα των ΟΤΑ για έργα υποδομών της αρμοδιότητάς τους.
Το Υπουργείο Εσωτερικών με εγκύκλιό του παραθέτει αναλυτικές οδηγίες σχετικά με τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν οι δυνητικοί δικαιούχοι για την υποβολή πρότασης χρηματοδότησης στο Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών – Υπο-πρόγραμμα Υποδομών ΟΤΑ του Υπουργείου Εσωτερικών.
Επιλέξιμες Δαπάνες
Τα έργα που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Υπο-Πρόγραμμα Υποδομών ΟΤΑ μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών αφορούν στις κάτωθι κατηγορίες, εφόσον έχει αποκλεισθεί η δυνατότητα συγχρηματοδότησής τους από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
• Αποκατάσταση πληγεισών υποδομών: Έργα και παρεμβάσεις που αφορούν στην αποκατάσταση των υποδομών που υπέστησαν ζημιές λόγω φυσικών καταστροφών, προκειμένου να επανέλθουν σε ασφαλή και λειτουργική κατάσταση.
• Βελτίωση ανθεκτικότητας υφιστάμενων υποδομών: Έργα και παρεμβάσεις που βελτιώνουν την ανθεκτικότητα των υφιστάμενων υποδομών των ΟΤΑ σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας.
• Προληπτικά μέτρα μείωσης κινδύνων: Έργα που συμβάλλουν στην πρόληψη νέων κινδύνων για καταστροφές ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις από μελλοντικά ακραία καιρικά φαινόμενα.
Διαδικασία Υποβολής Προτάσεων
Για την υποβολή πρότασης των δυνητικών δικαιούχων για χρηματοδότηση από το Υπο-Πρόγραμμα Υποδομών ΟΤΑ απαιτείται:
Α. Η κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή η οριοθέτησή της ως πληγείσας από θεομηνία.
Β. Η σύσταση και συγκρότηση Επιτροπής Καταγραφής Ζημιών σε Υποδομές ΟΤΑ με απόφαση του Αντιδημάρχου θεμάτων Πολιτικής Προστασίας για ΟΤΑ Α΄ βαθμού και του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη για ΟΤΑ Β΄ βαθμού με τις κάτωθι αρμοδιότητες:
• Την καταγραφή ζημιών σε υποδομές αρμοδιότητας των ΟΤΑ με εκτίμηση κόστους επαναφοράς των πληγεισών υποδομών σε λειτουργική κατάσταση.
• Τη συγκέντρωση απαραίτητων δικαιολογητικών και προετοιμασία φακέλου έργου (εκθέσειςαυτοψίες-χάρτης-φωτογραφική τεκμηρίωση-αναλυτική εκτίμηση του κόστους).
• Την προετοιμασία καταγραφής ζημιών σε υποδομές ΟΤΑ που έχουν πληγεί από φυσική καταστροφή από την Επιτροπή Καταγραφής Ζημιών, σε Πίνακα όπου καταγράφεται η πληγείσα υποδομή- χωροθέτηση- φορέας αρμοδιότητας του έργου, περιγραφή των ζημιών και εκτίμηση του κόστους επαναφοράς των κατεστραμμένων υποδομών)
• Την υποβολή του Πίνακα στον αρμόδιο Αντιδήμαρχο ή Αντιπεριφερειάρχη για την περεταίρω διαβίβασή του στις τεχνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ.
Γ. Η προετοιμασία από τις τεχνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ, δεύτερου Πίνακα με τα έργα που προτείνονται για ένταξη στο Υπο- Πρόγραμμα, ο οποίος εγκρίνεται από τη Δημοτική ή την Περιφερειακή Επιτροπή και στη συνέχεια υποβάλλεται στη Διεύθυνση Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών, ηλεκτρονικά α) στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@ypes.gr και β) σε μορφή excel στην ηλεκτρονική διεύθυνση fysikeskatastrofes@ypes.gr.
Έγκριση και Ένταξη Έργων
Η Διεύθυνση Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών προετοιμάζει και διαβιβάζει συγκεντρωτικό Πίνακα , με τα έργα των ΟΤΑ που προτείνονται για ένταξη στο Υπο-Πρόγραμμα ΟΤΑ, στη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (Δι.Δι.Ε.Π.) για τις προβλεπόμενες ενέργειες.
Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και από τις Περιφέρειες, για τα προτεινόμενα για ένταξη έργα της αρμοδιότητάς τους.
Σε συνέχεια και κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής (Κ.ΕΚ.Α) προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την ένταξη νέων έργων αποκατάστασης υποδομών ΟΤΑ από φυσικές καταστροφές, η Διεύθυνση Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών καθώς και οι Περιφέρειες μεριμνούν για:
• την έκδοση Προσκλήσεων για χρηματοδότηση έργων
• την αξιολόγηση της συμβατότητας των προτεινόμενων έργων με το Υπο-πρόγραμμα Υποδομών ΟΤΑ
• τον έλεγχο της πληρότητας των προτεινόμενων έργων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα σε σχετική Πρόσκληση
• την παροχή πληροφόρησης και διευκρινήσεων
• την παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων σύμφωνα με το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου του ΕΠΑ
• την ενημέρωση και τον συντονισμό των ενεργειών των φορέων υλοποίησης στην υλοποίηση του Υπο-προγράμματος Υποδομών ΟΤΑ
• την έκδοση ή τροποποίηση Προσκλήσεων, αποφάσεων ένταξης , απένταξης ή ολοκλήρωση έργων
Οι εκδοθείσες Προσκλήσεις, το θεσμικό πλαίσιο και τα πρότυπα έγγραφα, είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο του Υπουργείου: https://www.ypes.gr/politikes-kaidraseis/programma-fysikes-katastrofes.