Γενικός Γραμματέας Δήμου Ελευσίνας
Έναντι των πολλών και συνεχιζόμενων απειλών που αλυσιδωτά εμφανίζονται στη χώρα μας τον τελευταίο διάστημα (φωτιές – πλημύρες – σεισμοί, κτλ.), ένα Επιτελικό Κράτος, Υπουργείο, Περιφέρεια ή Δήμος, θα έπρεπε να εφαρμόσει το «Κυκλικό Μοντέλο» και όχι το «Γραμμικό Μοντέλο» Διακυβέρνησης.
Το «Κυκλικό Μοντέλο» Διακυβέρνησης ταυτίζεται με ένα «Επαναλαμβανόμενο Μοντέλο Βελτίωσης – κύκλος Deming», το οποίο αποτελείται από μια λογική ακολουθία τεσσάρων βημάτων:
– Σχεδιάζω: εντόπισε και ιεράρχησε τα προβλήματα που υπάρχουν, καθορίζοντας τις πιθανές αιτίες, διακινδυνεύσεις και λύσεις που πρέπει να επιτευχθούν.
– Εκτελώ: εφάρμοσε ένα σχέδιο δράσης προς επίλυση του προβλήματος, καθορίζοντας τη Στρατηγική, τους Άξονες, τους Στόχους, τους Πόρους, την Τεχνογνωσία, τις Αρμοδιότητες και τα αποδεκτά επίπεδα των λύσεων, μέσω ενός συστήματος παρακολούθησης δεικτών.
– Ελέγχω: αξιολόγησε και επαλήθευσε εάν επιτευχθήκαν τα αποτελέσματα του σχεδίου δράσης, μέσω ενός συστήματος αξιολόγησης.
– Ενεργώ: εάν τα αποτελέσματα δεν ήταν ικανοποιητικά, επέστρεψε στο βήμα του σχεδιασμού και κάνε όλες τις απαραίτητες αλλαγές, εάν όμως είναι, τυποποιήστε τη λύση που χρησιμοποίησες.
Στην πράξη όπως έχει αποδειχτεί χρησιμοποιείται συνήθως το «Γραμμικό Μοντέλο» Διακυβέρνησης, το οποίο αποτελείται από ένα και μόνο βήμα του «Εκτελώ», χωρίς να υπάρχει κανένας έλεγχος εάν αυτό που σχεδιάστηκε λειτούργησε, ή αν ενδέχεται περεταίρω βελτίωσης. Το «Γραμμικό Μοντέλο» βασίζεται κυρίως στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα, καταναλώνοντας εύκολα και γρήγορα τεράστιους πόρους (ανθρώπινους και οικονομικούς), χωρίς να αποδίδει καμία προστιθέμενη αξία και ουσιαστική λύση στο πρόβλημα. Μακροπρόθεσμα επίσης μπορεί να γιγαντώσει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα, καθώς και να προκαλέσει αλυσιδωτά μια σειρά από άλλα αλληλένδετα προβλήματα, σπαταλώντας ακόμη περισσότερους πόρους και χρόνο.
Σήμερα από ποτέ άλλοτε επιβάλλεται το «Κυκλικό Μοντέλο» στη Δημόσια Διοίκηση σε όλα τα επίπεδα Διακυβέρνησης (είτε αφορά σε έργα, μελέτες, υπηρεσίες, Νομοθεσίες, κτλ.) καθώς υποδηλώνει τη μείωση των προβλημάτων στο ελάχιστο δυνατό αποδεκτό επίπεδο, με ζητούμενο την ποιότητα, επιτυγχάνοντας οικονομίες κλίμακας και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα. Ακόμη και η «παραγωγή» Νομοθεσίας από κάποιο Υπουργείο θα πρέπει να ακολουθεί στο Κυκλικό Μοντέλο, ώστε μέσα από τα 4 απλά βήματα να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή της ή αν δεν επιτυγχάνει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα να ενδέχεται περεταίρω βελτίωσης (και όχι να υιοθετείται η νομοθεσία, για θέμα εναρμόνισης και μόνο).
Συνοψίζοντας το «Κυκλικό Μοντέλο» μπορεί να οριστεί και ως «Ποιοτικό Μοντέλο» ή «Μοντέλο Πρόβλεψης» και το οποίο βοηθά ένα Κράτος, Υπουργείο, Περιφέρεια ή Δήμο, στο να επιδεικνύει «Επιχειρησιακή Συνέχεια» και να επιτυγχάνει ορθά αντανακλαστικά του «Μηχανισμού», σε έκτακτες συνθήκες και καταστάσεις. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι βοηθά στο: να μην κάνουμε το σταυρό μας ή να επικαλούμαστε το όνομα του Θεού», κάθε φορά που ακούμε από τα ΜΜΕ ότι για παράδειγμα ο Κρατικός Μηχανισμός «είναι Πανέτοιμος για κάθε Ενδεχόμενο».