Αυστηρότερους κανόνες για τους ρύπους του ατμοσφαιρικού αέρα, των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, καθώς και για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, πρότεινε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι προτάσεις εντάσσονται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που έχει φιλόδοξο στόχο τη μηδενική ρύπανση έως το 2050. Σε ό,τι αφορά τον αέρα και τα ύδατα, η Επιτροπή προτείνει, αφενός, να καταστούν αυστηρότερα τα επιτρεπόμενα επίπεδα ρύπων και, αφετέρου, να βελτιωθεί η εφαρμογή, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι στόχοι μείωσης της ρύπανσης επιτυγχάνονται συχνότερα στην πράξη.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για σχεδόν 300 000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη κάθε χρόνο, τονίζει η Επιτροπή. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα μειώσουν, σε βάθος δεκαετίας, κατά περισσότερο από 75% τους θανάτους που συνδέονται με επίπεδα σωματιδίων κύριου ρύπου 2,5 PM, πάνω από τις τιμές που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί η ετήσια οριακή τιμή για τον κύριο ρύπο -τα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια (2,5 PM)- κατά περισσότερο από το ήμισυ. Η σημερινή πρόταση, εκτιμά η Επιτροπή, θα συμβάλλει στην επίτευξη σημαντικής βελτίωσης της ποιότητας του αέρα σε όλη την Ευρώπη έως το 2030, με αποτέλεσμα ακαθάριστα ετήσια οφέλη που εκτιμώνται από 42 δισ. έως 121 δισ. ευρώ το 2030, με κόστος μικρότερο από 6 δισ. ευρώ ετησίως.
Σε ό,τι αφορά την προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων από νέους ρύπους, η Επιτροπή προτείνει την επικαιροποίηση των καταλόγων των ρύπων των υδάτων που πρέπει να ελέγχονται αυστηρότερα στα επιφανειακά και στα υπόγεια ύδατα.
Στους καταλόγους θα προστεθούν 25 ουσίες με καλά τεκμηριωμένες προβληματικές επιπτώσεις στη φύση και την ανθρώπινη υγεία. Σε αυτές συγκαταλέγονται: μια μεγάλη ομάδα «αιώνιων χημικών προϊόντων οι «PFAS», που χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, σε μαγειρικά σκεύη, ρουχισμό και έπιπλα, αφρό πυρόσβεσης και προϊόντα προσωπικής φροντίδας, μια σειρά φυτοφαρμάκων και προϊόντων αποδόμησης φυτοφαρμάκων, όπως η γλυφοσάτη, η δισφαινόλη Α, πλαστικοποιητής και συστατικό στις πλαστικές συσκευασίες, καθώς και ορισμένα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται ως παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, καθώς και αντιβιοτικά.
Τέλος, για την καλύτερη και οικονομικά αποδοτικότερη επεξεργασία των αστικών λυμάτων, η Επιτροπή προτείνει οι υποχρεώσεις επεξεργασίας των υδάτων να επεκταθούν σε μικρότερους δήμους με 1.000 κατοίκους (από τους 2.000 κατοίκους που ισχύει επί του παρόντος). Επιπλέον, με βάση την εμπειρία από τη νόσο Covid-19, η Επιτροπή προτείνει τη συστηματική παρακολούθηση των λυμάτων για διάφορους ιούς, μεταξύ των οποίων και ο CoV-SARS-19, και για τη μικροβιακή αντοχή.
Οι προτάσεις της Επιτροπής θα εξεταστούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Μόλις εγκριθούν, θα τεθούν σταδιακά σε ισχύ, με διαφορετικούς στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050 – παρέχοντας στη βιομηχανία και τις αρχές χρόνο για να προσαρμοστούν και να επενδύσουν όπου χρειάζεται.