Το φετινό συνέδριό της ΚΕΔΕ βρίσκει την Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμέτωπη με μια μεγάλη πρόκληση: την αλλαγή του Καλλικράτη και την προώθηση μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης στη λειτουργία του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης. Με βάση αυτή την πρόκληση, ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο οδικός χάρτης που πρέπει να χαράξει το συνέδριο και εν γένει η Αυτοδιοίκηση;
Ο οδικός χάρτης μιας πραγματικής μεταρρύθμισης στη λειτουργία Κράτους και Αυτοδιοίκησης σε συνθήκες διαρκούς κρίσης σημαίνει, εκ των ενόντων, αξιολόγηση :
- της πραγματικής δυνατότητας των Ελληνικών Ο.Τ.Α να ασκήσουν τις αρμοδιότητες τους – στο πλαίσιο των διατάξεων του Συντάγματος, του Κώδικα των Δήμων και του προγράμματος
«Καλλικράτης» - των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πηγών και πόρων
- του διαθέσιμου προσωπικού
Ο «οδικός αυτός χάρτης» ισχύει και για τις αλλαγές στην Κεντρική Διοίκηση, στο Κράτος και είναι απλός στη σύλληψή του. Αυτό που δεν έχει γίνει μέχρι τώρα είναι συγκεκριμένη συγκροτημένη πολιτική στρατηγική με ομάδες έργου ανά Δήμο με αξιοποίηση όλου του αιρετού, επιστημονικού και εργασιακού προσωπικού των Δήμων αλλά και παλαιών στελεχών της Τ.Α και του Κράτους ως εθελοντές σύμβουλοι των ομάδων έργου.
Κομβικό σημείο για το μέλλον και το νέο ρόλο που πρέπει να έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποτελεί η δρομολογούμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που τη διέπει. Ποιες αλλαγές θεωρείτε καθοριστικές, ούτως ώστε να μπορούν οι δήμοι να αποφασίζουν για το μέλλον των τοπικών τους κοινωνιών, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, για βιώσιμες και έξυπνες πόλεις, για τη διασφάλιση της διαφάνειας, για τη μεταρρύθμιση του κράτους και της ίδιας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Θα επιμείνω στην αρχική μου θέση : Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄Βαθμού οφείλει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας με διακριτό ρόλο. Για να το πράξει πρέπει να υποστηριχθεί καταρχήν από ένα παρόμοιο πρόγραμμα όπως το «Ιωάννης Καποδίστριας» με την πρόσληψη συγκεκριμένων ειδικοτήτων («στρατηγικό στελεχιακό δυναμικό») προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε ΟΤΑ ώστε να δημιουργηθεί μόνιμο επιτελείο στελεχών όλων των ειδικοτήτων και ιδιαίτερα των αναπτυξιακών υπηρεσιών. Οι αρμοδιότητές να ασκούνται πλήρως και με το κατάλληλο προσωπικό, ποσοτικά και ποιοτικά. Τα νέα οργανογράμματα εσωτερικών υπηρεσιών να μην εγκρίνονται και να προωθούνται στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης αν πρώτα δεν έχει εξασφαλιστεί ότι κάθε Δήμος θα έχει κάλυψη των θέσεων προσωπικού που προβλέπεται.
Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι μία από τις αλλαγές του Καλλικράτη, αφορά στην εφαρμογή της απλής αναλογικής από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Αντιθέτως η θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι πρώτα πρέπει να μεταρρυθμιστεί το κράτος και μετά να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγή εκλογικού συστήματος. Ποια είναι η δική σας θέση;
Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος είναι ένας παράγοντας που δεν έπρεπε να αποτελεί κεντρικό σημείο αναφοράς της εξαγγελλόμενης μεταρρύθμισης. Παρόλα αυτά επειδή η δική μας δημοτική διοίκηση έλαβε πολύ μεγάλες πλειοψηφίες (68% το 2010 και 76% τον Μάιο του 2014) δεν μας απασχόλησε το εκλογικό σύστημα ως παράγοντας σταθερότητας της δημοτικής διακυβέρνησης. Το ζήτημα όμως που μπορεί να προκύψει από πιθανή εφαρμογή απλής αναλογικής, χωρίς δικλείδες ασφαλείας, είναι ότι οδηγεί στον κατακερματισμό των δημοτικών παρατάξεων, ενισχύει δυνατότητες συνδιαλλαγής θέσεων και ρόλων μεταξύ προσώπων και δημοτικών παρατάξεων ερήμην των πολιτών. Οι εκρηκτικές κοινωνικές συνέπειες από 7 χρόνια σκληρών μέτρων λιτότητας που θα συνεχιστούν δεν δημιουργεί το αναγκαίο πολιτικό περιβάλλον σταθερότητας για την εφαρμογή αναλογικών εκλογικών συστημάτων.
Ένα από τα βασικά αιτήματα που προβάλει η Αυτοδιοίκηση σήμερα είναι να της δοθεί η δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στην αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας, την επιστροφή της κοινωνίας στην κανονικότητα, και τον επαναπατρισμό των νέων που «έδιωξε» η κρίση. Με ποιον τρόπο και ποια εργαλεία θεωρείτε ότι μπορούν να στηριχθούν οι αναπτυξιακές δυνατότητες των δήμων σήμερα;
Θα προτείνω δύο εργαλεία που όμως συνδέονται με θεσμικές αλλαγές σε άλλα επίπεδα :
- Στενή και άμεση Διασύνδεση του ΟΑΕΔ με τους ΟΤΑ για την αντιμετώπιση από κοινού της ανεργίας. Κοινή χάραξη πολιτικής.
- Σε κάθε ΟΤΑ, διαρκές αναπτυξιακό συνέδριο, με καθορισμένη υποχρεωτική σύνθεση όλων των αναπτυξιακών φορέων κράτους, περιφέρειας και φυσικά συλλογικών τοπικών φορέων και εκπροσώπων πολιτών.
Είναι γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην οκταετία της κρίσης υπέστη πρωτοφανείς περικοπές των εσόδων της, ενώ και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2018 προβλέπει περαιτέρω μειώσεις . Ποιες θεωρείτε ότι πρέπει να είναι οι άμεσες οικονομικές διεκδικήσεις των δήμων;
Οι άμεσες οικονομικές διεκδικήσεις πρέπει να είναι απλά η εφαρμογή των Συνταγματικών Διατάξεων. Επίσης και μόνο η παράθεση του περίφημου άρθρου 135 και της παραγράφου β) του Κώδικα Δήμων (Ν.3463/2006) απαντάει στο ερώτημά σας : «Τα αιρετά όργανα της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης…έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να εκτελούν την αποστολή τους, έχοντας στη διάθεσή τους τον ανάλογο χρόνο, τις υπηρεσίες και τα μέσα υποστήριξής καθώς και τους ανάλογουςοικονομικούς πόρους ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη εκπλήρωση της λαϊκής εντολής».