Οι δράσεις για το Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων ήταν το αντικείμενο χθεσινής συνάντησης του περιφερειάρχη Κρήτης Στ. Αρναουτάκη με τον Τζόναθαν Μπέικερ επικεφαλής της μονάδας Επιστήμης στο Περιφερειακό Γραφείο Επιστήμης και Πολιτισμού της UNESCO στην Ευρώπη, τον καθηγητή Μιχαήλ Σκούλλο, πρόεδρο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής του Προγράμματος Άνθρωπος και Βιόσφαιρα της UNESCO (MAB/UNESCO), διευθυντή της Έδρας UNESCO του ΕΚΠΑ για τη Διαχείριση και την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη στη Μεσόγειο, πρόεδρο του MIO-ECSDE και την πρόεδρο της Τοπικής Επιτροπής Διαχείρισης Αστερουσίων Θεανώ Βρέντζου – Σκορδαλάκη.
Στη συνάντηση υπήρξε ενημέρωση για τις καθαρές παραλίες και τα θαλάσσια απορρίμματα στο απόθεμα βιόσφαιρας των Αστερουσίων. Το πρόβλημα των Θαλασσίων Απορριμμάτων στο Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων στοιχειοθετήθηκε με ερευνητικά αποτελέσματα και προτάσεις αντιμετώπισης του φαινομένου στο πλαίσιο του έργου «Παρακολούθηση θαλασσίων απορριμμάτων και παραγωγή δεδομένων με συμμετοχική έρευνα στο Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων», που έχει διάρκεια ενός έτους και χρηματοδοτείται από την UNESCO και το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα abrdn.
Ο πρωταρχικός στόχος του έργου είναι να αντιμετωπίσει την απειλή των θαλασσίων απορριμμάτων στο Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων, συμβάλλοντας έτσι στη βιώσιμη ανάπτυξή του, βελτιώνοντας τη γνώση για τα θαλάσσια απορρίμματα, ενισχύοντας το σχέδιο διαχείρισης του αποθέματος βιόσφαιρας με στοχευμένα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης, εκπαιδεύοντας και εμπλέκοντας τις τοπικές κοινότητες (ιδίως τη νεολαία) στη δημιουργία κατάλληλων δεδομένων με συμμετοχική έρευνα.
Στο πλαίσιο της ενημερωτικής συνάντησης επιβεβαιώθηκε η στήριξη της περιφέρειας Κρήτης στην ανάδειξη και διαχείριση των Αστερουσίων και σε δράσεις όπως το υβριδικό πανεπιστήμιο των Αστερουσίων, το οποίο θα λειτουργήσει και τον φετινό Σεπτέμβριο, με 200 φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερη αναφορά υπήρξε στην καλή συνεργασία που έχουν η Τοπική Επιτροπή Διαχείρισης των Αστερουσίων και η Εθνική Επιτροπή, τόσο μεταξύ τους όσο και με την Περιφέρεια Κρήτης καθώς και με την Αναπτυξιακή Ηρακλείου και τους εμπλεκόμενους Δήμους, προωθώντας πρωτοβουλίες και δράσεις για το απόθεμα βιόσφαιρας της Unesco στα Αστερούσια.
Τι είναι Απόθεμα Βιόσφαιρας
Τα Αστερούσια Όρη εντάχθηκαν στο Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας του Προγράμματος Άνθρωπος και Βιόσφαιρα της UNESCO, αποτελώντας την τρίτη περιοχή στην Ελλάδα που εντάσσεται στο εν λόγω Δίκτυο. Οι άλλες δύο περιοχές είναι ο Όλυμπος και η Σαμαριά.
Τα «Αποθέματα Βιόσφαιρας» του Προγράμματος «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα» (MAB) της UNESCO, είναι περιοχές που δημιουργούνται για την προστασία της βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλότητας με ταυτόχρονη προαγωγή της αειφόρου οικονομικής τους ανάπτυξης. Δεν αποτελούν μια ακόμη κατηγορία προστατευόμενων περιοχών αλλά αφορούν μεγάλες γεωγραφικές ενότητες που περιλαμβάνουν συχνά προστατευόμενες περιοχές, εθνικούς δρυμούς, περιοχές Natura και αρχαιολογικούς χώρους με τις αντίστοιχες θεσμοθετημένες προβλέψεις προστασίας.
Τα Αποθέματα Βιόσφαιρας εμπλέκουν τις τοπικές κοινότητες και όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς στο σχεδιασμό και τη διαχείριση τους.
Ενσωματώνουν τρεις κύριες λειτουργίες:
- Προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας και της πολιτιστικής πολυμορφίας
- Οικονομική ανάπτυξη που πρέπει να είναι κοινωνικά, πολιτιστικά και περιβαλλοντικά αειφόρος
- «Λογιστική» υποστήριξη με παροχή «υπηρεσιών» οικολογικών και άλλων όπως εκπαίδευσης και κατάρτισης, αναψυχής, έρευνας, τακτικής παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων (monitoring)
Το Παγκόσμιο Δίκτυο
Τα «Αποθέματα Βιόσφαιρας» αποτελούν κορυφαία κατάταξη. Ιδρύονται υπό την αιγίδα του Εκπαιδευτικού, Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) και στο πλαίσιο του προγράμματός του «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα» (Man and Biosphere/ MAB).
Το Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας (World Network of Biosphere Reserve) καλύπτει ευρείες εκτάσεις που περιέχουν όλα τα σημαντικά αντιπροσωπευτικά φυσικά και ημιφυσικά οικοσυστήματα. Υπάρχουν περισσότερα από 720 Αποθέματα Βιόσφαιρας σήμερα σε όλο τον πλανήτη, τρία από τα οποία στην Ελλάδα, όπου εκτός από τα Αστερούσια, Αποθέματα Βιόσφαιρας είναι ο Όλυμπος και το Φαράγγι της Σαμαριάς.